Thay dầu có phải thay luôn cái màng lọc dầu trong hộp số hay không?

Câu hỏi này xem ra không đơn giản. Cứ như nhớt máy (oil engine) thì mỗi lần thay nhớt máy là chúng ta phải thay luôn cả đồ lọc. Chuyện này là cần thiết và dễ dàng. Vì cái “hộp” lọc dầu nằm phơi ra bên ngoài, y như cái hột của một “trái điều” lớn. Nó hiển lộ như vậy thì có muốn lờ đi cũng khó, phải không bạn? Nói lòng ngay, chẳng phải cái xe mà thôi, trong đời còn nhiều thứ “hiển lộ” khác mà mình không thể át tiếng của nó được, các ông đồng ý chứ?

Gỡ “lọc” trong hộp số. Nhưng cái lọc dầu trong hệ thống hộp số thì không như vậy. Nó ẩn kỹ bên trong, bạn phải tháo mấy lần ốc mới vào được tới đó. Có người thấy khó lại càng hào hứng, càng thích... “khám phá,” nhưng dĩ nhiên có nhiều người ngại. Thế nên mới có chủ trương thay dầu là được rồi, không cần phải thay lọc hộp số làm chi.

Về vấn đề này thì một chuyên gia giải thích như sau: “Ðối với tôi, nên thay luôn màng lọc. Nhưng nếu là người tự làm lấy thì trong một số trường hợp bạn có thể bỏ qua, không thay. Ðó là khi bộ phận lọc trong xe của bạn làm bằng kim loại, như trong một số xe Nhật. Còn trong một số đời xe Mỹ, bộ lọc làm bằng ‘foam’ hoặc bằng giấy thì chắc chắn phải thay. Tại sao? Lọc kim loại cứng, không để cho chất dơ dính vào mình, trong khi đó lọc giấy mềm, chất dơ bị chắn lại thì nằm luôn trên đó. Nên phải thay lọc giấy trong các xe Mỹ.”

Nghe vậy, ai trong chúng ta cũng suy ra ngay: Lọc kim loại không “bắt” được nhiều chất dơ, vậy chúng đi đâu? Ðương nhiên, chúng vẫn còn vẩn vơ trong dầu. Về phương diện đó, lọc kim loại không hiệu quả bằng lọc giấy, mặc dầu lọc giấy dễ bẩn và đòi hỏi phải được thay thường xuyên hơn.

Đối với hộp số MT, do cấu tạo chỉ là những cặp bánh răng truyền chuyển động với nhau nên sự bôi trơn ở đây chỉ dừng lại ở mức độ chống mài mòn do ma sát giữa các cặp bánh răng mà thôi.

Vậy nên dầu bôi trơn sử dụng ở đâu thường là dầu có độ nhớt lớn, rất ít khi phải thay thế và không cần sử dụng lọc dầu (chỉ cần đặt vào bên trong khoang chưa sdầu cụ nam châm là OK rồi).

Đối với hộp số AT, có thêm sự ma sát của các lá côn cộng với sự điều khiển các bánh răng đổi tốc bằng thủy lực nên hộp số của loại này rất khác và cần phải luôn kiểm tra mức dầu trong khoang chứa dầu. Tuy nhiên loại hộp số này cũng không cần thay lọc.

Theo em phỏng đoán: nếu lọc tắc tức là lá côn bị mòn, các mạt côn này sẽ bị lọc giữ lại gây tắc. Nếu điều đó đúng thì thay lọc không có tác dụng gì. Nếu lọc tắc thì rã hộp số ra mà sửa chữa.