Làm sao biết chỉ số tia cực tím hiện tại để phòng tránh?
Mấy hôm nay Sài Gòn nắng nóng quá các mẹ ạ. Đi ngoài đường đúng là cực hình, vừa sợ cháy da lại vừa lo bệnh tật.
Các mẹ có cách nào để biết chỉ số tia cực tím hiện tại để phòng tránh ung thư da không ạ? Tại em đọc báo thấy bảo đi ngoài nắng mà có chỉ số tia cực tím cao là dễ bị ung thư da. Em lo quá.
Tia cực tím (còn gọi là tia UV) có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống như giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, chống còi xương, phòng ngừa ung thư ruột kết; chữa một số bệnh ngoài da như vảy nến; giúp tâm trạng vui vẻ; hữu ích trong lĩnh vực khử trùng…
Tuy nhiên, việc thường xuyên tiếp xúc với ánh mặt trời ở cường độ mạnh có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là những tác hại từ tia cực tím mà vatgia.com đã tổng hợp lại:
1. Sạm, đen da
Hiện tượng da bị sạm, đen liên quan trực tiếp đến sắc tố melanin. Loại sắc tố này thường được hình thành sau hai ngày tiếp xúc với ánh nắng mặt trời liên tục và tiếp tục đậm lên sau vài tuần, vài tháng. Sự gia tăng các tế bào sắc tố dẫn đến sự hình thành thêm các hạt melanin trên toàn cơ thể càng làm cho da bị sạm, đen.
2. Cháy da, bỏng da
Hiện tượng cháy nắng xuất hiện khi tế bào da bị hư hại. Tổn thương này là hậu quả của ánh nắng gay gắt từ mặt trời. Thông thường, máu sẽ chạy đến những khu vực này để nỗ lực chữa cháy, đó là lý do vì sao da bạn thường ứng đỏ khi vừa bị cháy nắng.
3. Sớm lão hóa da
Tiếp xúc với tia cực tím trong khoảng thời gian nhất định sẽ gây nên hiện tượng lão hóa da, bắt đầu từ việc thay đổi cấu trúc các lớp hạ bì. Khả năng đàn hồi và collagen sẽ dần thoái hóa dẫn đến tình trạng da khô, nhìn rõ nếp nhăn, da chảy xệ, mất khả năng đàn hồi, xuất hiện các đốm sắc tố.
Trên thực tế hiện nay, có khoảng 80% người bị lão hóa da ngay ở khoảng 20 năm đầu tiên trong đời và tia UV được coi là nguyên nhân đáng sợ nhất gây nên hiện tượng này.
4. Ung thư da
Đây là loại ung thư xảy ra nhiều nhất trên khắp thế giới. Có nhiều dạng ung thư da, bao gồm: Ung thư u hắc tố, ung thư tế bào biểu mô, ung thư tế bào biểu mô có vảy và các khối u ác tính.
Gây tổn hại bề mặt lớp biểu bì của da, khiến da bị bỏng nắng, kích thích hắc tố, làm biến màu da và thậm chí là ung thư da.
Ung thư biểu mô tế bào đáy: Loại ung thư da này chiếm đến 80% trong các loại ung thư da, có khả năng tăng trưởng chậm và hiếm khi di căn. Chúng thường được tìm thấy trên đầu và cổ - những khu vực thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài, xảy ra ở 20% người dưới 50 tuổi, 70% ở người dưới 70 tuổi.
Ung thư biểu mô tế bào vảy: Ung thư da loại này thường xảy ra ở người cao tuổi, 50% số người mắc nằm trong độ tuổi 65 trở lên. Những bệnh ung thư da liên quan đến u hắc tố có tỷ lệ chữa khỏi 96-98%, cũng là loại ung thư dễ dàng điều trị thành công.
5. Ức chế hệ thống miễn dịch
Bức xạ tia cực tím sẽ gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch liên quan đến việc ngăn chặn hình thành các khối u. Các nhà khoa học tin rằng cháy nắng có thể thay đổi sự phân bố và chức năng của các tế bào máu trắng chống lại bệnh tật ở con người cho đến 24 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng. Lặp đi lặp lại việc tiếp xúc với bức xạ tia cực tím có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.
6. Hình thành khối u ác tính
Khối u ác tính được hình thành từ các tế bào sắc tố, thường có xu hướng di căn, do đó bệnh nhân có khối u ác tính trên da dễ bị tử vong hơn. Khối u ác tính thường phổ biến ở phụ nữ trẻ (vị trí lưng, chân) , đàn ông lớn tuổi (vị trí lưng). U ác tính luôn luôn có xu hướng xảy ra trên bề mặt không tiếp xúc với ánh nắng cũng như thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng.
Các nguy cơ hình thành khối u ác tính thường là những nốt ruồi lớn hơn 2mm, ngứa hoặc đau từ nốt ruồi có từ trước, mọc thêm những nốt ruồi mới, nốt ruồi bỗng nhiên thay đổi kích cỡ, màu sắc.
7. Những tác hại cho đôi mắt
Tia cực tím chắc chắn có thể làm hỏng cửa sổ tâm hồn vì 99% tia cực tím được hấp thụ ở phía trước của mắt khi bạn nhìn vào ánh nắng mặt trời. Kéo theo đó là các tổn thương cho giác mạc, đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng khi bạn tiếp xúc tia cực tím về lâu dài, cuối cùng sẽ bị mù lòa. Chưa hết, một loại u ác tính nội nhãn cầu có thể hình thành ở bên trong mắt như mồng mắt, bờ mi, choroids– thường gặp ở những người da trắng hơn người da màu.
Cách phòng tránh
Các tổ chức y tế đều khuyến cáo người dân cần có biện pháp tự bảo vệ mình khỏi tác hại của tia tử ngoại, bằng cách thoa kem chống nắng và đội mũ khi chỉ số tia cực tím đạt 3 hoặc cao hơn.
Cách tra chỉ số tia cực tím
Hiện nay, để tra chỉ số tia cực tím UV Index, bạn có thể tìm kiếm trên Google. Chẳng hạn, bằng cách gõ 'Ha Noi UV Index', bạn sẽ tìm ra kết quả chỉ số hiện tại và dự báo trong vòng 3 ngày sắp tới ở Hà Nội.
Ngoài ra, để kiểm tra chỉ số UV, bạn cũng có thể cài đặt ứng dụng thời tiết như Yahoo Weather (https://goo.gl/R8VeC), Accuweather (https://goo.gl/bC23E),… trên smartphone.
Chỉ số tia cực tím (UV Index) là chỉ số đo lường theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới về cường độ bức xạ từ mặt trời tại một địa điểm cụ thể vào một thời gian cụ thể.
Các tổ chức y tế đều khuyến cáo người dân cần tự có biện pháp bảo vệ mình khỏi tác hại của tia tử ngoại, bằng cách thoa kem chống nắng và đội mũ khi chỉ số tia cực tím đạt 3 hoặc cao hơn,.
Ở liều lượng vừa phải, tia cực tím kích thích mọi hoạt động chính của cơ thể. Tuy nhiên, nếu tia tử ngoại quá mạnh, vượt mức cho phép sẽ gây bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, lão hóa da, ức chế miễn dịch, gây ra các bệnh về da, đặc biệt là ung thư da.Hiện nay, chỉ số UV hiện tại đo được ở Hà Nội và TPHCM đều ở mức khá nguy hiểm là 8, thậm chí là hơn mức 10 (vào khoảng 12 - 13 giờ trưa).
Mọi người nên hạn chế để da trần ra đường vào khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều. Nếu có việc phải rời khỏi nhà trong khoảng thời gian từ 10h đến 16h, nên lựa chọn những biện pháp bảo vệ hợp lý để tránh tác nhân trực tiếp từ tia UV.
Nên sử dụng ô (dù), đeo mắt kính màu sậm hoặc đen, bịt kín khẩu trang. Khẩu trang phải phủ kín mặt, chỉ chừa 2 mắt kính, nên sử dụng loại vải dày, dệt chéo, màu đen, sậm sẽ có tác dụng chống nắng 90%, khẩu trang màu sáng chỉ có tác dụng chống nắng 60%. Không nên chỉ dùng khẩu trang y tế bởi loại này rất mỏng chỉ có tác dụng cản bụi, không giúp chống nắng.
Dưới đây là những sản phẩm chống nắng tốt mà vatgia.com xin gửi đến bạn:
-Áo chống nắng, chống tia UV Uniqlo - Nhật
-Tay áo chống nắng Hicool dài 53cm - Hàn quốc, găng tay chống nắng