Thi tốt nghiệp THPT môn Vật Lý: Cần lưu ý những gì ?
Nên làm lý thuyết trước vì lý thuyết chiếm khoảng trên 40% nội dung đề. Những câu lý thuyết thường khá dễ, chỉ cần chút ít suy luận.
Qua các đề thi trắc nghiệm tốt nghiệp THPT môn vật lý từ năm 2007 đến nay, chúng ta tạm đúc kết cách làm bài sao cho nhanh và hợp lý.
Chú ý phương pháp giải tổng quát
Trước hết, phải đọc tổng quát thật nhanh toàn bộ đề và tô sẵn những câu lý thuyết biết chắc chắn đúng. Những câu tìm phát biểu sai thì tô lên chữ sai để sau đó coi lại cho chắc. Sau đó, nên làm lý thuyết trước vì lý thuyết chiếm khoảng trên 40% nội dung đề. Những câu lý thuyết thường khá dễ, chỉ cần chút ít suy luận.
Về cấu trúc đề thi, phần nhiều câu hỏi nhất là phần dao động cơ học và phần dòng điện xoay chiều. Phần dao động cơ học thường vướng ở vấn đề thời gian đi từ điểm này đến điểm kia. Trừ một số trường hợp đặc biệt có thể học thuộc, còn lại nên chú ý phương pháp giải tổng quát dựa vào mối liên hệ giữa dao động điều hòa và chuyển động tròn đều. Với phần dòng điện xoay chiều, một số câu hơi khó có thể vẽ giản đồ và dùng kiến thức hình học đơn giản để giải.
Các phần sóng ánh sáng, lượng tử ánh sáng, hạt nhân nguyên tử, từ vi mô đến vĩ mô thường cho lý thuyết khá nhiều nên cần nắm vững, hiểu rõ sâu sắc các kiến thức trong sách giáo khoa. Phần bài tập sóng ánh sáng thường là giao thoa ánh sáng với những kiến thức quen thuộc như tìm số vân, vị trí vân trùng…; phần bài tập hạt nhân nguyên tử chú ý đến năng lượng liên kết riêng, số hạt nhân phân rã trong hiện tượng phóng xạ, năng lượng phản ứng...
Để phân phối thời gian làm bài hợp lý, nên lưu ý cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT gồm hai phần: Phần chung (dao động cơ: 6 câu; sóng cơ: 4 câu; dòng điện xoay chiều: 7 câu; dao động và sóng điện từ: 2 câu; sóng ánh sáng: 5 câu; lượng tử ánh sáng: 3 câu; hạt nhân nguyên tử và từ vi mô đến vĩ mô: 5 câu); phần riêng: khoảng 8 câu.
Thời gian ôn tập không còn nhiều nên để chắc chắn đạt 7 hoặc 8 điểm, các bạn có thể không cần đầu tư nhiều vào chương I và chương VIII nhưng chú trọng các nội dung sau đây:
Chương II (dao động cơ): Chú trọng phần phương trình dao động, phương trình vận tốc, phương trình gia tốc. Các khái niệm đặc trưng (tần số, chu kỳ, biên độ, pha dao động, pha ban đầu…); mô tả đồ thị ly độ; các biểu thức động năng, thế năng, cơ năng; biểu diễn dao động điều hòa và chuyển động tròn đều; dao động tuần hoàn; khảo sát con lắc lò xo nằm ngang; dao động tắt dần, duy trì cưỡng bức, cộng hưởng; tổng hợp dao động điều hòa; khảo sát con lắc đơn; đo T và g.
Chương III (sóng cơ) và chương IV (dao động và sóng điện từ): Chú trọng phần đại cương về sóng cơ; nhiễu xạ, phản xạ, giao thoa, sóng dừng; sóng âm; các đặc trưng của sóng âm; dao động điện từ; điện từ trường.
Chương V (dòng điện xoay chiều) và chương VI (sóng ánh sáng): Chú trọng các khái niệm về dòng điện xoay chiều; mạch điện; các máy điện; khảo sát mạch RLC nối tiếp; phần tán sắc, nhiễu xạ, giao thoa; quang phổ; tia hồng ngoại, tử ngoại, Rơn-ghen; đo bước sóng ánh sáng bằng giao thoa; khe Y-âng.
Chương VII (lượng tử ánh sáng): Lưu ý phần thí nghiệm về hiện tượng quang điện; thuyết lượng tử; định luật quang điện; lưỡng tính sóng hạt; quang điện trong, quang điện ngoài; mẫu nguyên tử Bo; sơ lược về laze.
Chương IX (hạt nhân nguyên tử) và chương X (từ vi mô đến vĩ mô): Chú trọng phần cấu tạo, đồng vị; khối lượng, năng lượng nghỉ, liên kết, liên kết riêng; phản xạ; phản ứng hạt nhân, phân hạch, nhiệt hạch; lực hạt nhân; hạt sơ cấp; hệ mặt trời, sao và thiên hà, cấu tạo vũ trụ.
Lưu ý: là phải ôn thật chắc lý thuyết, thuộc lòng các công thức để có thể thao tác nhanh. Với học sinh khá giỏi, thời gian làm gần hoàn chỉnh một đề thi khoảng 40 phút, 20 phút còn lại dành cho các câu còn nghi ngờ và 1 - 2 câu hóc búa.
Những lưu ý làm bài thi tốt nghiệp THPT Đọc kỹ đề 1 lượt, câu nào dễ làm trước, câu khó làm sau. Nếu câu quá khó với mình nên bỏ qua để tập trung vào những câu đã làm được tránh bị mất điểm “oan” Không sợ “vênh” Năm nay, đề thi tốt nghiệp tiếp tục được ra theo hướng “mở”, có nghĩa là 50% điểm số của mỗi đề thi sẽ dành cho những câu hỏi yêu cầu thông hiểu, vận dụng kiến thức. Chính vì “mở” nên không ít thí sinh lo lắng sẽ xảy ra tình trạng “vênh” điểm khi chấm, gây thiệt thòi cho thí sinh Tuy nhiên, ông Trần Văn Nghĩa, Phó Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng (Bộ GD-ĐT), khẳng định thí sinh hoàn toàn yên tâm không sợ “vênh” vì đối với các câu hỏi “mở”, trong hướng dẫn chấm cũng đã chỉ ra cách thức cho điểm với những cách trả lời khác nhau của học sinh. Thêm vào đó, theo quy chế thi, trước khi chấm các bài tự luận, các tổ chấm phải tổ chức cho các giám khảo nghiên cứu hướng dẫn chấm thi của bộ và tiến hành chấm chung ít nhất 15 bài thi để giúp tất cả giám khảo của tổ nhất quán thực hiện hướng dẫn chấm thi. Ông Nghĩa cũng lưu ý thêm để đạt được kết quả cao, gần sát ngày thi, các thí sinh cần rà soát, hệ thống lại những kiến thức đã ôn tập, bổ sung những kiến thức còn chưa nắm vững. Đề thi trắc nghiệm gồm nhiều câu, rải khắp chương trình, do đó cần phải học toàn bộ nội dung môn học, tránh đoán tủ, học tủ. Thí sinh cũng không nên nghĩ đến việc mang tài liệu vào phòng thi hoặc trông chờ sự giúp đỡ của thí sinh khác trong phòng thi vì mỗi người đều có một đề thi với hình thức hoàn toàn khác nhau. Cũng theo ông Nghĩa, kinh nghiệm cho thấy khi làm bài, thí sinh không nên dừng lại quá lâu trước một câu, nếu không làm được thì nên tạm thời bỏ qua để làm câu khác, sau đó quay lại làm câu mà mình đã bỏ qua. Xóa kỹ phương án trả lời sai Mặc dù thi trắc nghiệm đã thực hiện nhiều năm nhưng vẫn còn nhiều thí sinh mắc phải lỗi kỹ thuật khi thi trắc nghiệm, dẫn đến phải nhận điểm thấp.Có thí sinh tự chấm cho mình được 8 điểm, nhưng khi báo kết quả lại chỉ được 5 điểm chỉ vì lỗi tại bút chì, khi xóa sửa phương án không cẩn thận. Ông Trần Văn Nghĩa lưu ý khi làm bài, thí sinh phải hết sức cẩn thận để tô đúng số báo danh, mã đề thi vì đây là các thông tin rất quan trọng để máy chấm nhận diện bài thi. Khi làm từng câu trắc nghiệm, thí sinh cần đọc kỹ nội dung ở cả phần dẫn lẫn 4 lựa chọn A, B, C, D để chọn phương án đúng rồi dùng bút chì tô kín ô tương ứng với chữ cái A (hoặc B, C, D) trong phiếu trả lời trắc nghiệm. Làm được câu trắc nghiệm nào, các em dùng bút chì tô ngay ô trả lời trên phiếu ứng với câu trắc nghiệm đó, tránh việc làm toàn bộ các câu của đề thi trên giấy nháp hoặc trên đề thi rồi mới tô vào phiếu trả lời trắc nghiệm vì như vậy rất dễ bị thiếu thời gian. Thí sinh nên tránh việc tô 2 ô trở lên cho một câu trắc nghiệm vì trong trường hợp này, máy không chấm và câu đó không có điểm; nếu làm sai phải xóa kỹ phương án trả lời sai để máy chấm không hiểu nhầm có 2 trả lời cho câu hỏi đó. Số thứ tự câu trả lời mà thí sinh làm trên phiếu trả lời trắc nghiệm phải trùng với số thứ tự câu trắc nghiệm trong đề thi, tránh trường hợp trả lời câu trắc nghiệm này nhưng lại tô vào hàng của câu khác trên phiếu.Tâm trạng của các thí sinh trước mỗi kỳ thi luôn muốn tìm hiểu xem làm sao để mình có thể làm bài đạt điểm tối đa khả năng của mình. Sau đây là một số kinh nghiệm làm bài để thí sinh tham khảo và chuẩn bị tâm lý tốt nhất cho kỳ thi tốt nghiệp THPT2011 sắp diễn ra.
Chào em!
Kiến thức bộ môn Vật lý rất rộng và sâu, tuy nhiên với mục đích thi tốt nghiệpPTTH thì có thể chỉ dừng lại ở 3 cấp độ. Cấp độ nhận biết: thí sinh chỉ cần nhớ lại các khái niệm, định luật, định lí, tính chất và đơn vị các đại lượng vật lí theo chương trình sách giáo khoa vật lí lớp 12 hiện hành. Tư vấn Tuyển sinh 1900.6669 xin chia sẻ với em 5 cách làm bài thi môn Vật lý đạt điểm cao:
1. Cấp độ nhận biết: thí sinh chỉ cần nhớ lại các khái niệm, định luật, định lí, tính chất và đơn vị các đại lượng vật lí theo chương trình sách giáo khoa vật lí lớp 12 hiện hành.
2. Cấp độ thông hiểu: thí sinh nắm được ý nghĩa các định luật, các hiện tượng, các đại lượng trong công thức. Ví dụ trong phương trình dao động điều hòa x =Acos(ωt + φ) cm, thì thí sinh phải biết được x là li độ tính theo đơn vị cm; A là biên độ, hay li độ cực đại tính theo đơn vị cm; ω là tần số góc tính theo đơn vị rad/s; ωt + φ là pha dao động tính theo đơn vị rad; φ là pha ban đầu, tính theo đơn vị rad.
3. Cấp độ vận dụng: thí sinh áp dụng được các công thức, các định luật, các hiện tượng vật lí để giải được những bài toán vật lí đơn giản.
Do đó để ôn tập tốt môn Vật lí, chuẩn bị cho kí thi tốt nghiệp THPT năm 2011 thí sinh cần chú ý:
- Bám sát cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT môn Vật lí năm học 2011của Bộ GD-ĐT
- Bám sát sách giáo khoa và sách bài tập vật lí lớp 12, không được học tủ, học lệch, kể cả những câu đã thi các năm trước cũng không được bỏ qua.
- Hệ thống lại kiến thức cơ bản cho từng chương, đồng thời phân loại bài tập theo các cấp độ nêu trên.
- Để vận dụng giải nhanh các bài tập trắc nghiệm trong các chương: Dao động cơ; sóng cơ và sóng âm; dòng điện xoay chiều và dao động điện từ thì các em cần sử dụng thành thạo liên hệ giữa chuyển động tròn đều và dao động điều hòa; giản đồ Fre-nen.
- Quy đổi thành thạo các đơn vị của các đại lượng vật lí trong công thức, biết được liên hệ giữa các đơn vị của cùng một đại lượng. Ví dụ cũng là đơn vị năng lượng nhưng cũng có thể là J hoặc eV (1 eV = 1,6.10-19 J).
- Phân bố quỹ thời gian hợp lí, không nên quá lo lắng bởi nếu quá lo lắng sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ và sức khỏe.
Sau khi đã chuẩn bị tốt kiến thức, các em làm bài thi cần chú ý:
- Đọc kĩ đề bài, kể cả phần dẫn và phần trả lời.
- Chú ý đến các yêu cầu của đề bài là chọn câu đúng hay câu sai. Có nhiều thí sinh khi bài toán yêu cầu chọn câu sai thì lại chọn câu đúng và ngược lại.Để tránh được tình trạng này thì các em cần đọc kĩ cả 4 câu trả lời A, B, C, D, lúc đó các em sẽ phát hiện được có 3 đáp án cùng đúng hoặc cùng sai và sẽ chọn được đáp án theo yêu cầu bài toán.
- Cẩn thận với các đơn vị của đáp án. Ví dụ khi tính biên độ của dao động điều hòa bằng 3 cm, nhưng trong đáp án có thể là 3 m; 0,03 cm; 0,03 m. Đây là cái “bẫy” dành cho những thí sinh không cẩn thận.
- Khi gặp một câu không làm được thì cần nhanh chóng bỏ qua để chuyển qua câu khác.
- Phải áp dụng đúng công thức, bởi nếu các em áp dụng công thức sai thì trong đáp án vẫn có kết quả hoàn toàn giống như kết quả của các em tính ra, và như thế cứ tưởng là mình đúng nhưng hóa là lại bị “lừa”.
Chúc các em một mùa thi thành công!