Trong khi GOS có nguồn gốc từ động vật, FOS có thể được được chiết xuất từ hoa quả, rau tươi. Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cần cho trẻ ăn một chế độ ăn đầy đủ cân đối các chất dinh dưỡng, các vitamin, và chất xơ. Trẻ ăn quá nhiều tinh bột, chất đạm, ít rau quả và chất xơ thường là nguyên nhân gây táo bón. Khi thấy trẻ bị táo bón, các bà mẹ nên làm gì? Đối với trẻ sau khi đã kiểm tra những yếu tố trên và khắc phục, nếu trẻ không đỡ, các bà mẹ nên đưa trẻ đi khám các bác sỹ chuyên khoa tiêu hóa trẻ em để phát hiện kịp thời những bệnh lí toàn thân và điều trị.
Trẻ bị táo bón thì phân rắn đọng lại trong ruột mang nhiều vi khuẩn sẽ kích thích ruột gây viêm và đi phân lỏng từng đợt xen kẽ với táo bón. Vậy nếu chữa được táo bón thì tình trạng tiêu chảy cũng sẽ hết. Không biết tình trạng táo bón của cháu đã có từ lúc sơ sinh hay gần đây mới xuất hiện?
- Nếu cháu có đi ngoài phân su (phân đầu tiên của trẻ sau khi sinh) chậm sau 1 ngày tuổi, những ngày tiếp theo cũng chậm thải phân và phân rắn thì có thể cháu bị một tật bẩm sinh đại tràng như dài đại tràng, phình đại tràng bẩm sinh hoặc bị suy giáp trạng bẩm sinh. Trường hợp con chị nếu táo bón từ sơ sinh, kèm theo vàng da kéo dài trên 2 tuần sau sinh và có chậm phát triển trí vận động (chưa biết ngồi, cổ yếu) như chị nói thì rất có thể cháu bị suy giáp trạng bẩm sinh. Cháu cần được khám bác sỹ nhi khoa và làm xét nghiệm mới có thể chẩn đoán chính xác và điều trị sớm. Nếu để chậm sẽ ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ về sau.
- Nếu chỉ gần đây cháu mới bị táo bón thì trước hết chị hãy kiểm tra xem cháu có đau, vết nứt ở hậu môn không. Vết nứt ở hậu môn sẽ làm cháu đau khi đi ngoài và co thắt hậu môn. Nếu có: rửa sạch hậu môn, bôi dung dịch Natri bạc 2% hàng ngày.
- Nếu không phải những nguyên nhân trên, thì táo bón là do chế độ ăn như: uống ít nước dẫn đến thiếu nước, ăn nhiều chất đạm mà thiếu chất xơ (rau xanh, quả chín), pha sữa quá đặc, ăn thiếu về số lượng hàng ngày. Mẹ bị táo bón thì con bú sữa mẹ cùng dễ bị táo bón. Trẻ ăn sữa bò cùng dễ bị bị táo bón hơn bú sữa mẹ. Cho trẻ ăn đủ số lượng hàng ngày, uống nhiều nước.
Biện pháp:
+ Ăn nhiều rau xanh và hoa quả (chọn loại rau có tính nhuận tràng như rau lang, mồng tơi, rau giền, củ khoai lang). Khi nấu bột và cháo, phải băm nhỏ cho trẻ ăn cả cái. Ăn các loại quả như: chuối tiêu, đu đủ, bưởi, cam, quýt, thanh long... Khi trẻ đã bị táo bón không nên ăn cà rốt, hồng xiêm, táo...
+ Trẻ bú sữa bò bị táo bón: Pha sữa loãng hơn bình thường một chút, có thể pha thêm một thìa cà phê nước quả (cam, quýt) vào cốc sữa cho trẻ, hoặc dùng nước cháo pha sữa cho trẻ.
+ Mẹ bị táo bón cho con bú thì phải điều trị táo bón cho mẹ, ăn nhiều rau quả, uống nhiều nước...
+ Xoa bụng cho trẻ theo từ phải sang trái, 3-4 lần/ngày giữa 2 bữa để kích thích tăng ruột tăng co bóp.
+ Ngoài ra bạn có thể cho bé dùng thêm một số sản phẩm (như cốm Baby fib) có thành phần bao gồm Inulin thiên nhiên, tinh chất men bia tươi, các vi khuẩn có ích... làm tăng thể tích phân, làm cho phân mềm và xốp rồi đưa ra ngoài theo phản xạ tự nhiên của cơ thể, làm tăng khả năng hấp thu, phòng được táo bón, đi ngoài phân sống, ngăn ngừa hữu hiệu suy dinh dưỡng. Sản phẩm này rất an toàn cho trẻ nhỏ ở thời kỳ bắt đầu ăn dặm đến độ tuổi trưởng thành.
+ Khi đã áp dụng các biện pháp trên nhưng không có hiệu quả thì mới dùng thuốc (dầu Parafin): 5-10 ml vào buổi sáng. Thụt hậu môn là biện pháp cuối cùng; dùng nước ấm pha với Glycerin 30-40 ml.
Những trường hợp cần đưa trẻ đến bệnh viện:
- Táo bón kéo dài trên một tuần, thay đổi chế độ ăn không có tác dụng.
- Táo bón sau khi trẻ mới sinh, bụng chướng.
- Táo bón ảnh hưởng đến sức khỏe: Kém ăn, gầy sút, suy dinh dưỡng, kèm theo nôn.