Insulin Là Gì? Tác Dụng Với Bệnh Tiểu Đường

Insulin là một hormone quan trọng giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và điều chỉnh lượng đường trong máu. Với người mắc bệnh tiểu đường, cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng hiệu quả. Bác sĩ có thể kê đơn để tiêm, sử dụng bút tiêm, bơm hoặc dạng hít như một lựa chọn khác.

Insulin là gì?

Insulin là một loại hormone thiết yếu do tuyến tụy sản xuất, cho phép cơ thể sử dụng đường (glucose) làm năng lượng. Nếu tuyến tụy không tạo ra đủ hoặc cơ thể không sử dụng insulin đúng cách, lượng đường trong máu sẽ tăng cao, dẫn đến bệnh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường có thể sử dụng chất sản xuất để kiểm soát tình trạng này.

Insulin được tổng hợp ở tế bào beta trong đảo tụy và có vai trò chuyển hóa carbohydrate, chất béo và protein trong cơ thể. Nó giúp chuyển glucose từ máu vào tế bào, chuyển hóa glucose thành glycogen để lưu trữ trong gan và cơ bắp, và kích thích tổng hợp axit béo từ glucose để lưu trữ trong mô mỡ. Chúng cũng hỗ trợ tổng hợp và lưu trữ protein trong cơ thể.

Khi cơ thể thiếu insulin, glucose không thể đi vào tế bào và cơ thể buộc phải phân hủy chất béo để lấy năng lượng, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như nhiễm axit lactic, tăng lipid máu và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Xem thêm: https://tancang-catering.com.vn/diallyl-disulfide/

Tác dụng của Insulin

Tác dụng của Insulin lên chuyển hóa glucid (tinh bột)

Tăng dự trữ glycogen và thoái hóa glucose ở cơ. Sau một bữa ăn, lượng đường trong máu tăng cao kích thích tiết insulin, dẫn đến tăng vận chuyển glucose vào tế bào. Nếu cơ không hoạt động, glucose được chuyển sang dạng dự trữ là glycogen. Chúng cũng giúp chuyển glucose ở gan thành glycogen để dự trữ. Khi lượng glucose trong máu giảm, chúng bị ức chế, và glycogen được phân ly để giải phóng thành glucose vào máu.

Tác dụng của Insulin lên chuyển hóa lipid (chất béo)

Chúng làm tăng tổng hợp acid béo từ glucid và vận chuyển chúng tới mô mỡ. Thiếu insulin dẫn đến tăng glycerol và acid béo trong máu, làm tăng nồng độ chất béo trong máu và dẫn đến vữa xơ động mạch ở bệnh nhân đái tháo đường. Vì vậy, chất này rất cần thiết để duy trì sự cân bằng lipid trong cơ thể.

Tác dụng của Insulin lên chuyển hóa protein (chất đạm)

Làm tăng tổng hợp và dự trữ protein ở hầu hết các tế bào của cơ thể. Thiếu insulin dẫn đến sự phân giải protein, giảm lượng protein ở các mô, gây ra tình trạng gầy sút. Điều này giải thích vì sao những người bị đái tháo đường có thể ăn uống nhiều nhưng lại sụt cân nhanh và gầy yếu.

Đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, đảm bảo các tế bào nhận được năng lượng cần thiết và duy trì cân bằng sinh hóa. Thiếu hụt insulin không chỉ ảnh hưởng đến chuyển hóa đường mà còn gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.

Bệnh tiểu đường và thiếu insulin

Bệnh tiểu đường loại 1

Đây là một tình trạng tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến thiếu hoàn toàn insulin tự nhiên.

Bệnh tiểu đường loại 3c (tiểu đường thứ phát hoặc tiểu đường do tuyến tụy)

Tình trạng này phát triển khi tuyến tụy bị tổn thương, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất insulin. Các tình trạng như viêm tụy mãn tính và xơ nang có thể gây ra bệnh tiểu đường. Việc cắt bỏ tuyến tụy cũng dẫn đến bệnh tiểu đường loại 3c.

Bệnh tiểu đường tự miễn tiềm ẩn ở người lớn (LADA)

Giống như bệnh tiểu đường loại 1, LADA là kết quả của phản ứng tự miễn dịch, nhưng phát triển chậm hơn nhiều. Những người mắc bệnh LADA thường trên 30 tuổi.

Kháng insulin

Kháng insulin là khi các tế bào trong cơ, mỡ và gan không phản ứng bình thường với insulin có thể dẫn đến:

• Tiền tiểu đường: Lượng đường trong máu tăng cao nhưng chưa đủ để coi là bệnh tiểu đường loại 2.
• Bệnh tiểu đường loại 2: Kháng insulin quá mạnh khiến tuyến tụy không thể sản xuất đủ, dẫn đến lượng đường trong máu cao.
• Bệnh tiểu đường thai kỳ: Phát triển trong thời kỳ mang thai do nhau thai tiết ra hormone gây kháng. Bệnh thường biến mất sau khi sinh con.

Ngoài ra, còn có một dạng bệnh tiểu đường di truyền gọi là bệnh tiểu đường khởi phát ở tuổi trưởng thành (MODY), còn gọi là bệnh tiểu đường đơn gen. MODY xảy ra do đột biến di truyền ảnh hưởng đến cách cơ thể tạo ra và sử dụng insulin.

Tác dụng phụ của insulin là gì?

Phản ứng da khi tiêm

Tiêm insulin thường xuyên vào cùng một vùng có thể dẫn đến mỡ tích tụ dưới da, làm da trông sần sùi hoặc phá hủy chất béo, gây ra vết lõm trên da. Vấn đề này được gọi là loạn dưỡng mỡ cục bộ và có thể làm giảm sự hấp thu insulin. Để tránh điều này, quan trọng là phải thường xuyên thay đổi vị trí tiêm.

Phản ứng dị ứng với

Một số người có thể bị dị ứng với một số loại insulin, gây ra đau và rát, da đổi màu, ngứa và sưng quanh chỗ tiêm trong vài giờ.

Phát triển kháng thể

Trong những trường hợp rất hiếm, cơ thể có thể tạo ra kháng thể chống lại insulin được sản xuất, vì nó không hoàn toàn giống insulin tự nhiên. Những kháng thể này có thể cản trở hoạt động, đòi hỏi phải dùng liều lượng rất lớn.

Mặc dù các tác dụng phụ này hiếm gặp, việc nhận biết và quản lý chúng là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong điều trị bằng insulin. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng và phương pháp điều trị phù hợp.

Ăn gì để tăng insulin?

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường trong máu và duy trì mức insulin ổn định, đặc biệt đối với người mắc bệnh tiểu đường. Khi cơ thể thiếu hụt, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp tăng cường sản xuất insulin và cải thiện sức khỏe.

Các loại rau không chứa tinh bột

Rau không chứa tinh bột ít carbohydrate và nhiều chất xơ, là lựa chọn tuyệt vời cho bệnh nhân tiểu đường. Một số loại rau không chứa tinh bột bao gồm cà rốt, giá đỗ, bắp non, dưa chuột, bí, bắp cải, rau diếp và rau bina. Những loại rau này giúp kiểm soát lượng đường trong máu và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cần thiết.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, chứa ít tinh bột hơn so với ngũ cốc tinh chế hoặc đã qua chế biến. Ví dụ về ngũ cốc nguyên hạt bao gồm bánh mì lúa mạch đen, bỏng ngô, gạo lứt, mì ống, cám yến mạch, bột yến mạch và bột ngô. Ngũ cốc nguyên hạt giúp duy trì mức đường huyết ổn định và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Thực phẩm giàu protein

Protein là một chất dinh dưỡng thiết yếu có trong nhiều loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, các loại hạt và đậu. Người bệnh tiểu đường nên ưu tiên thực phẩm giàu đạm nhưng ít mỡ động vật như cá (cá hồi, cá ngừ), thịt gia cầm, đậu, các loại hạt, đậu phụ và các sản phẩm từ đậu nành. Protein giúp duy trì cảm giác no lâu và ổn định lượng đường trong máu.

Chất béo lành mạnh

Chất béo lành mạnh là chất béo không bão hòa đơn hoặc không bão hòa đa, giúp giảm mức cholesterol xấu và kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Ví dụ về chất béo lành mạnh bao gồm bơ, dầu ô liu, dầu dừa, hạt hướng dương, hạt bí ngô, quả óc chó, hạnh nhân và hạt điều. Chất béo lành mạnh hỗ trợ sức khỏe tim mạch và ổn định insulin.

Cá béo

Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá mòi và cá thu giàu chất đạm và axit béo omega-3. Bệnh nhân tiểu đường nên thêm cá béo vào chế độ ăn ít nhất một lần mỗi tuần. Nên nướng, hấp hoặc nấu cá để tránh chất béo chuyển hóa.

Ca cao

Ca cao chứa flavonoid epicatechin, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu. Ăn sô cô la đen với số lượng nhỏ có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh tiểu đường loại 2 và giảm tình trạng kháng insulin. Bệnh nhân nên chọn loại sô cô la đen ít đường hoặc không đường.

Chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp kiểm soát lượng đường trong máu mà còn hỗ trợ tăng cường sản xuất insulin và giảm nguy cơ biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn uống phù hợp nhất cho sức khỏe của bạn.

Từ bài viết này, chúng ta thấy rằng insulin đóng vai trò thiết yếu trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể. Thiếu hụt insulin hoặc kháng có thể dẫn đến bệnh tiểu đường và các biến chứng nghiêm trọng liên quan. Hiểu rõ vai trò của insulin, các loại bệnh tiểu đường, tác dụng phụ và chế độ ăn uống giúp tăng cường sản xuất insulin là rất quan trọng để kiểm soát bệnh tiểu đường và duy trì sức khỏe tốt.