Phân biệt hai loại màn hình: Màn hình tinh thể lỏng và màn hình bình thường

Màn hình tivi LCD (Liquid Crystal Display – Màn hiện thị dùng tinh thể lỏng) được bao gồm ba lớp: lớp tạo độ sáng, lớp tạo mầu bằng tinh thể lỏng (là những tinh thể kim loại ở dạng “lỏng” hay dạng vô định hình) và lớp bảo vệ (nhựa hay thủy tinh). Hiện nay có ba công nghệ LCD đang được sản xuất và kinh doanh: TFT, CFL và OLED. Về cơ bản, LCD và plasma cùng là những công nghệ giúp màn hình phẳng, mỏng. Cụ thể, màn hình tinh thể lỏng LCD sử dụng một ánh sáng nền phát quang để gửi ánh sáng qua các phân tử tinh thể. Ưu điểm của công nghệ LCD là tái hiện màu sắc tốt, độ sắc nét hoàn hảo với độ phân giải tự nhiên, màn hình nhẹ và rất mỏng, tuổi thọ cao, không hề bị hiệu ứng cháy màn hình. Tuy nhiên màn hình LCD lại có nhược điểm là độ phân giải không thay đổi, độ tương phản kém, khó tạo độ đen sẫm, góc quan sát của màn hình cũng có thể bị hẹp nếu dùng các model cũ. Trong khi đó, màn hình sử dụng công nghệ plasma về cơ bản là một mạng phosphor đỏ, lục và lam được gắn giữa hai lớp thủy tinh mỏng. Màn hình plasma có đặc tính trình diễn phẳng và kích thước màn hình lớn, hình ảnh rất đẹp. Tuy nhiên mặt trái của loại màn hình này là chúng tiêu tốn rất nhiều năng lượng, tuổi thọ thấp (chỉ khoảng 15.000 giờ hoạt động trong khi màn hình LCD có đến 60.000 giờ). Ngoài ra, màn hình plasma đòi hỏi phải được lắp đặt một cách chuyên nghiệp do đặc điểm dễ nứt vỡ. Xét về chất lượng hình ảnh, công chúng thường khó phân biệt được sự khác nhau giữa hai công nghệ này. Nói chung, ưu điểm màn hình plasma là có tốc độ hiển thị hình ảnh nhanh hơn so với màn hình LCD. Điều này được cảm nhận rõ nét nhất đối với các pha phim hành động: người xem sẽ thấy các động tác đánh đấm trên màn hình plasma “điêu luyện” hơn. Nhưng ngược lại, tivi plasma lại cần một hệ thống thông gió tạo ra tiếng ồn khó chịu, một bất lợi mà tivi LCD không gặp phải. Plasma có các điểm tự phát sáng nên độ tương phản (contrast), độ sáng (brightness) cao và có góc nhìn rộng. Tốc độ đáp ứng sự thay đổi của hình ảnh, ánh sáng nhanh nhưng khá nặng và tiêu thụ năng lượng cao. Ở kích thước từ 42 inch trở xuống, giá tivi plasma cao hơn LCD. Nhưng ở kích thước từ 42 inch trở lên thì giá hai loại gần bằng nhau. Với LCD, các điểm được chiếu sáng từ sau nên độ tương phản và độ sáng thấp, tạo nên góc nhìn hẹp hơn plasma và tốc độ chậm nên hình chuyển động nhanh bị nhoè. Nếu so cùng kích thước, LCD nhẹ hơn plasma và ít hao điện hơn. Mặt khác, công nghệ plasma được đánh giá là “chịu đựng tốt hơn những tác động của yếu tố thời gian”, và “lão hoá đồng bộ hơn”, tức màn hình plasma sẽ “thọ” và “đẹp lão” hơn màn hình LCD. Tuy nhiên trong thực tế, đại bộ phận người tiêu dùng thường không chú ý đến những được-mất về mặt kỹ thuật, chủ yếu họ chỉ quan tâm đến hai yếu tố thực dụng khác: kích thước màn hình và giá cả. Lau màn hình thì cẩn thận, đừng mạnh tay có thể để lại điểm chết trên màn hình LCD. - Tuyệt đối không nên chạm vào màn hình bằng ngón tay hay các vật cứng bởi dầu từ tay rất khó tẩy rửa và các vật cứng có thể gây tổn hại màn hình vĩnh viễn. - Để lau chùi, bạn không nên sử dụng các chất tẩy rửa thông thường bởi có thể làm hư lớp hóa chất mỏng chống chói trên màn hình. Hãy sử dụng những công cụ chuyên nghiệp có bán ở các cửa hàng máy tính hoặc đơn giản nhất là dùng bông mềm và nước ấm. Nếu phải dùng chất tẩy rửa chuyên dụng, tuyệt đối không xịt trực tiếp lên màn hình mà phải xịt lên bông rồi lau một cách nhẹ nhàng. Ngày xưa xài analog (tương tự) , ngày nay chuyển sang digital (số) analog là kỹ thuật biến đổi tín hiệu thành dạng xung điện tử còn digital thì biến đổi tín hiệu sang chuỗi các số 1 và 0 để truyền đi nếu mún biết rõ sự khác biệt thì đọc link dưới này [url=http://telecom.hellodirect.com/docs/Tutorials/AnalogVsDigital.1.051501.asp]http://telecom.hellodirect.com/docs/Tutorials/AnalogVsDigital.1.051501.asp[/url]

[b] So sánh giữa màn hình LCD và CRT (monitor kiểu cũ)[/b] 1. Nhỏ/nhẹ/gọn hơn khoảng 1/10. 2. Không quảng cáo sai lạc. Nói 17" là 17", chứ không như CRT, nói 17" mà tính cả khung bên ngoài, màn hình chỉ có 15". Cho nên LCD 15" ~ CRT 17"; LCD 17" ~ CRT 19"... 3. Tiết kiệm điện. Ít nhất là 50% (LCD <= 40 watts so với CRT > 80 watts) Quy đổi theo thời gian sử dụng thì sẽ thấy tiết kiệm chi phí rất nhiều. 4. Màn ảnh không bị chớp (flicker) 5. Màn ảnh không bị chói khi ánh sáng bên ngoài chiếu vào (glare) 6. Hoàn toàn không phóng xạ eletro-magnetic radiation 7. Phát nhiệt rất ít. Phần này cũng giúp giảm chi phí điện năng, tỏa nhiệt càng nhiều thì máy lạnh càng phải làm việc nhiều => tiêu tốn nhiều điện năng. 8. Bền hơn rất nhiều. (Hiện tại được bảo hành đến 3 năm) 9. Hình ảnh sắc xảo hơn. --------------------------------------------------------------- 1. Kích thước màn hình (screen size): Không giống với màn hình CRT thường có vùng làm việc (viewable area) nhỏ hơn kích thước thực, màn hình LCD có vùng làm việc chính xác bằng kích thước thực (đường chéo), do vậy màn hình LCD 17” sẽ có vùng làm việc đúng bằng 17”. Khi so sánh tầm nhìn của hai loại màn hình LCD và CRT, người ta thường “độ chừng” như sau: - Màn hình 17” CRT ~ 15” LCD. - Màn hình 19” CRT ~ 17” LCD. - Màn hình 21” CRT ~ 19”-20” LCD. Dĩ nhiên những thông số này cũng chỉ mang tính tương đối, màn hình 19” CRT cho bạn tầm nhìn khoảng 18” và dĩ nhiên sẽ to hơn màn hình LCD 17” một chút. Một số loại màn hình LCD được chế tạo đặc biệt cho nhu cầu xem phim thường được gọi là wide screen (màn ảnh rộng), thường có chiều ngang dài hơn và chiều dọc hẹp hơn màn hình thông thường. Đối với những loại này, cách tính kích thước theo đường chéo vẫn đúng nhưng độ phân giải chuẩn cũng như diện tích hiển thị hơi khác một chút. 2. Độ phân giải (resolution): Khác với CRT, mỗi loại LCD đều có một độ phân giải tối ưu tương ứng (do số lượng điểm ảnh định sẵn trên mỗi tấm LCD được sản xuất ra). Vì vậy, bạn sẽ không bao giờ thiết lập được độ phân giải cao hơn độ phân giải tối ưu. Dĩ nhiên bạn có thể bắt LCD hiển thị ở độ phân giải thấp hơn, tuy nhiên chất lượng hình sẽ tồi hơn. Để giải thích điều này, bạn phải biết rằng LCD hiển thị mỗi điểm ảnh mà chương trình yêu cầu bằng một điểm ảnh vật lý, với độ phân giải tối ưu, mỗi điểm ảnh ảo sẽ được biểu hiện bằng một điểm ảnh thực và chất lượng hình ảnh sẽ rất đẹp. Tuy nhiên nếu bạn thiết lập độ phân giải thấp hơn, một điểm ảnh ảo sẽ được biểu hiện bằng nhiều điểm ảnh thực và kích thước một điểm ảnh sẽ to hơn, như vậy hình ảnh sẽ bị nhòe và xấu hơn. Ví dụ, với LCD 17” (thường có độ phân giải tối ưu là 1280x1024) nếu bạn thiết lập ở độ phân giải 1024x768, một điểm ảnh ảo sẽ được biểu thị trên màn hình bằng bốn điểm ảnh thực. Vì một điểm ảnh thực khá bé nên bạn sẽ không nhận thấy sự khác biệt nhiều, nhưng nếu để ở độ phân giải 800x600, mọi thứ trông sẽ khá tồi tệ. Tóm lại, chúng ta sẽ có độ phân giải chuẩn của các loại màn hình LCD như sau: - 15” LCD: 1024x768 (khoảng 786.000 điểm ảnh) - 17” LCD: 1280x1024 (khoảng 1.310.000 điểm ảnh). - 19” LCD: 1280x1024 hoặc 1600x1200 - 20” LCD: 1600x1200 (khoảng 1.920.000 điểm ảnh). Dựa vào đây, bạn nên chọn lựa loại màn hình sao cho phù hợp với card đồ họa của mình, nhất là khi bạn thường giải trí bằng các trò chơi máy tính. Nếu bạn mua màn hình 17” mà card đồ họa không thể “cân” nổi game ở độ phân giải 1280x1024 thì kết quả sẽ không được như ý. 3. Tốc độ làm tươi (refresh rate): Điều đầu tiên bạn nên biết là màn hình LCD không bị nhấp nháy khi để tần số refresh quá thấp như màn hình CRT. Mặc dù tất cả các nhà sản xuất màn hình LCD thường khuyến cáo người dùng rằng sản phẩm của họ có refresh rate tối ưu là 60Hz (con số này sẽ làm cho bạn nhức mắt và đau đầu trong vài phút nếu dùng màn hình CRT) nhưng đa số màn hình LCD đều hỗ trợ tần số 75Hz. Việc thiết lập tốc độ làm tươi ở 75Hz có thể không tạo ra sự khác biệt nào trên màn hình Desktop cũng như khi sử dụng ứng dụng văn phòng, tuy nhiên khi bạn sử dụng các ứng dụng đồ họa 3D hoặc xem phim, hình ảnh sẽ mượt hơn rất nhiều. Nếu để refresh rate khác với 60Hz, một số màn hình có thể bị mờ, bạn hãy tìm tính năng Auto Adjust để màn hình tự động chỉnh lại nét (nhiều màn hình LCD đều có tùy chọn này). 4. Tần số đáp ứng (response rate): Tần số đáp ứng của màn hình LCD được tính bằng tổng thời gian một điểm ảnh sáng lên và sau đó tắt đi. Thường thì thời gian bật (rising time) nhanh hơn thời gian tắt (falling time). Bật tắt ở đây không có nghĩa như từ on/off thông thường mà là thời gian để một màu hiện lên trên 1 điểm ảnh (pixel) và thời gian để màu đó hoàn toàn biến mất. Do thời gian tắt thường chậm hơn thời gian bật nên mới có hiện tượng bóng ma (ghosting), tức là màu cũ chồng lên màu mới, hay nói cách khác là hình cũ chồng lên hình mới - do màu cũ chưa kịp nhạt thì điểm ảnh đã phải theo lệnh của card đồ họa hiển thị một màu mới. Trong khi chơi game hay coi phim hành động, có những khoảnh khắc nào đó card màn hình yêu cầu hiển thị màu quá nhanh, điểm ảnh có thể phản ứng không kịp, rơi vào trạng thái hiển thị 2 màu cùng lúc. Do đó khi bạn lựa chọn màn hình theo response time thì phải cộng hai thông số đó lại mới được con số chính xác. Ví dụ một màn hình LCD có response time theo nhà sản xuất thông báo là 25ms thường có nghĩa là 9ms (rising) + 16ms (falling), hay 16ms = 4ms + 12ms (các con số này không nhất thiết). Nhiều nhà sản xuất hay cửa hàng khi ghi bảng mô tả sản phẩm thường cố tình chỉ liệt kê 1 con số, rising hoặc falling để làm rối khách hàng. Bạn nên chú ý các kí hiệu như rise time (tr) và fall time (tf) vì thực tế có trường hợp sau khi đọc hết tài liệu hướng dẫn, tôi mới phát hiện một màn hình LCD có tần số đáp ứng thực là 40ms thay vì 25ms như ghi trên vỏ. Bạn nên lưu ý hai loại 16ms và 20ms có hiệu năng khác biệt nhau không nhiều. 5. Độ tương phản (contrast): Tỉ lệ tương phản là sự khác biệt giữa màu sáng trắng mạnh nhất và màu tối nhất trên màn hình. Một màn hình LCD có độ tương phản cao sẽ cho màu sắc hình ảnh đẹp hơn. Các chi tiết sẽ xuất hiện rõ ràng hơn. Các loại màn hình LCD trên thị trường có độ tương phản từ 200:1 tới 700:1 và thông dụng trong khoảng 350:1 và 500:1. Bạn nên chọn loại có độ tương phản từ 350:1 trở lên. 6. Góc nhìn (viewing angles): Nếu đã từng nhìn qua màn hình LCD, bạn sẽ nhận thấy khi nhìn lệch đi một góc, màu sắc trên màn hình sẽ bị biến đổi, ở một số loại màn hình rẻ tiền, có thể bạn sẽ không còn nhìn thấy gì nữa. Tuy nhiên góc nhìn không phải là yếu tố quan trọng nhất để chọn màn hình LCD vì đa số người dùng máy tính đều ngồi trực diện màn hình, tuy đôi lúc có thể hơi lệch một chút nhưng việc đó không gây khó khăn gì đối với các loại LCD hiện đại. Góc nhìn của LCD được xác định theo chiều dọc và chiều ngang, tuy nhiên bất kể màn hình có thông số thế nào, bạn chỉ nhìn thấy hình ảnh đẹp nhất khi ngồi chính diện mà thôi. Một màn hình có góc nhìn 160 độ chiều dọc/ngang sẽ đủ cho thêm một vài người nữa xung quanh cũng nhìn thấy nội dung hiển thị rõ ràng. . Giao tiếp tương tự (D-Sub) và giao tiếp số (DVI): Tất cả các loại màn hình LCD đều được kết nối với máy tính thông qua một trong hai kiểu giao tiếp - tương tự qua ngõ VGA thông dụng và số qua cổng DVI hiện được hỗ trợ trên các card đồ họa cao cấp. Để sử dụng giao tiếp DVI, bạn phải có cổng DVI trên màn hình và trên máy tính. Một cáp DVI sẽ đảm nhận việc nối hai cổng này lại với nhau. Một số loại màn LCD mặc dù có hỗ trợ giao tiếp DVI nhưng lại không bán kèm cáp. Bạn nên tính toán trước khi mua vì giá của nó không rẻ. Tuy nhiên với giao tiếp số DVI, bạn sẽ có chất lượng hình ảnh cao và nét hơn. Mặc dù sự khác biệt không lớn nhưng để ý thật kĩ, có thể bạn sẽ vẫn nhận ra. Sự khác biệt này do khi dùng giao tiếp tương tự, tín hiệu số từ card đồ họa phải chuyển qua dạng tương tự, đi qua dây cáp rồi lại phải chuyển về dạng số trước khi xuất ra màn hình. Bạn cũng nên biết không phải tất các loại cáp DVI đều giống nhau. Nếu màn hình có dây cáp kèm theo, bạn có thể yên tâm sử dụng bởi nhà sản xuất đã đảm bảo về chất lượng cũng như khả năng làm việc của chúng phù hợp với màn hình. Nếu phải đi mua cáp thì bạn cũng nên biết cáp DVI bạn định mua phải đáp ứng được độ phân giải của màn hình. Lấy ví dụ bạn mua một màn hình LCD 17” có DVI, bạn phải chắc chắn cáp định mua không phải của màn hình 15”. Tuy trông có vẻ giống nhau nhưng loại cáp DVI rẻ tiền sẽ không đáp ứng được băng thông cần thiết cho độ phân giải cao. Kết quả là chất lượng hình ảnh tồi tệ hoặc hình ảnh bị rung nhẹ. 8. Độ sáng (brightness): Tất cả các loại màn hình LCD đều sáng hơn rất nhiều so với CRT, có thể bạn sẽ cảm thấy khá nhức mắt khi mới làm việc với LCD. Tuy nhiên một khi đã quen, bạn sẽ cảm thấy LCD nhìn rất “sướng”. Một chi tiết mà bạn cần chú ý đó là độ sáng mặc định của các màn hình khi xuất xưởng đều giống nhau. Ví dụ, các màn hình Hitachi đều có độ sáng ở mức tối đa 100% và thiết lập này sẽ làm bạn cảm thấy nhức mắt rất nhanh. Hãy kiểm tra thiết lập và đảm bảo nó được đặt ở mức phù hợp, thường thì vào khoảng 50-60 là vừa (tùy vào độ sáng môi trường). Một số trò chơi có thể sẽ rất tối khi bạn sử dụng màn hình LCD, để khắc phục bạn phải thay đổi một thông số cũng liên quan đến độ sáng là gamma. Nếu trong game không hỗ trợ, bạn có thể dùng tiện ích PowerStrip (http://www.entechtaiwan.com/ps.htm). 9. Nguồn sáng phụ (back light source): Các loại màn hình LCD đều có một nguồn sáng từ phía sau vì nếu không màn hình sẽ tối om và bạn hầu như không thể nhìn thấy gì. Mặc dù các nhà sản xuất LCD có thể dùng chung tấm màn hình LCD nhưng đèn back light không giống nhau. Nếu như hai loại màn hình dùng chung tấm LCD (ví dụ Hitachi và NEC) mà có độ tương phản khác nhau, rất có thể chúng dùng đèn back light khác nhau. Vậy vấn đề ở đây là gì? Đó chính là đèn back light thường có tuổi thọ nhất định và rất khó thay thế. Với công nghệ hiện đại, tuổi thọ của chúng có thể lên tới hơn 40.000 giờ. Con số này có thể hơi mơ hồ nhưng bạn có thể hình dung nếu bật màn hình LCD 24/7, bạn sẽ dùng được khoảng 5 năm trước khi có hiện tượng màn bị tối dần do đèn bị lão hóa. Màn hình càng cũ càng ngả sang màu vàng và sẽ tối từ bốn góc vào trong. Với những người dùng ít (khoảng 12/7) con số này có thể lên tới 9 năm. Nếu cho khoảng thời gian này hơi ngắn ngủi thì hãy nhớ lại xem từ 5 đến 9 năm trước bạn dùng loại màn hình gì. Tuy nhiên, tình trạng LCD bị mờ dần thực sự rất khó nhận ra, trong 3 năm đầu tiên kể từ khi bạn bắt đầu dùng màn hình LCD, độ sáng và chất lượng của hình ảnh gần như không thay đổi. Một hiện tượng khác mà màn hình LCD có thể cũng sẽ mắc phải đó là lưu ảnh. Với màn hình CRT thông thường, đây là một điều rất thường xảy ra, nhất là màn hình cũ. Khi bạn để một hình ảnh hiển thị trên màn hình hàng giờ liền thì hình ảnh đó sẽ “ám” lên màn hình. Đây cũng là lý do bạn nên tắt màn hình khi không dùng hoặc sử dụng ScreenSaver. Đối với màn hình LCD, hiện tượng này rất hiếm khi xảy ra nhưng không phải là không có. Nếu bạn là người kém may mắn, sau khi bật một hình ảnh nhiều giờ trên màn hình LCD, bạn tắt nó đi và có thể hôm sau khi bật màn hình, bạn sẽ thấy nó mờ mờ. Tuy vậy, không giống như CRT, lỗi này của LCD chỉ là tạm thời, nếu bạn có đủ sự “xui xẻo” để gặp hiện tượng lưu ảnh, bạn chỉ cần sử dụng bình thường hoặc chạy trình Screensaver một lúc là lỗi này sẽ biến mất. Vì đèn back light rất sáng nên ở một số loại màn hình rẻ tiền, có thể người dùng sẽ nhận thấy hiện tượng “rò” ánh sáng ở đường viền (backlight leakage), bạn sẽ dễ nhận thấy nó nhất khi để màn hình hiển thị toàn màu đen. Với các loại LCD tốt, hiện tượng này hầu như không xảy ra. 10. Điểm ảnh chết: Đây có lẽ là nỗi ám ảnh của tất cả người dùng LCD. Bạn nên biết việc sản xuất màn hình LCD không hề đơn giản, ngay cả với công nghệ hiện đại. Qua nhiều năm phát triển, các giai đoạn chế tạo LCD ngày càng trở nên hoàn thiện. Vào những ngày sơ khai của LCD, có đến 30-40% số tấm LCD bị quăng đi ngay sau khi sản xuất vì số điểm ảnh chết quá nhiều. Điều này đã khiến cho giá LCD thường rất cao. Vậy điểm ảnh chết là gì? Đó là khi điểm ảnh chỉ có khả năng hiển thị một màu nhất định (xanh, đỏ hoặc xanh da trời). Để nhận biết các điểm ảnh bị chết, đơn giản nhất là bạn hãy để nền ảnh tối hoặc đen hoàn toàn, những điểm ảnh chết sẽ nổi bật. Dĩ nhiên màn hình LCD mới mua giá hàng trăm USD tự nhiên lại xuất hiện những điểm ảnh chết sẽ làm cho bạn cảm thấy cực kì khó chịu. Thật may mắn là điều này được các nhà sản xuất đưa vào điều kiện bảo hành. Nếu không chấp nhận được điểm ảnh chết, bạn có thể gửi trả sản phẩm để đổi cái khác. Bạn hãy yêu cầu nơi bán kiểm tra màn hình thật kĩ trước khi mua về (nếu là mua trực tiếp). Bạn cũng cần phải chú ý là trong một số trường hợp, điểm ảnh chỉ “chết” trong khoảng 10 đến 15 phút và biến mất sau đó. Để xử lý các điểm ảnh gặp trục trặc, bạn có thể “mát xa” nhẹ phần màn hình quanh điểm ảnh đó và có thể nó sẽ ”hồi sinh”. Tuy nhiên kĩ thuật này phải được thực hiện rất cẩn thận và không nên lạm dụng bởi có thể gây tổn hại vĩnh viễn tới bề mặt LCD vốn rất mong manh. ST

Khuôn mặt mà chúng ta gặp nhiều nhất trong ngày có lẽ là chiếc màn hình trên bàn làm việc. Hãy chọn một khuôn mặt dễ thương và dễ chịu để cùng làm việc. Màn hình là cái mà hầu như chúng ta 'gặp mặt' nhiều nhất trong ngày làm việc, hay thậm chí ở nhà! Chắc chắn ai cũng muốn có được một cái màn hình tốt để làm việc hiệu quả. Nói thì đơn giản vậy nhưng để chọn được được cái như ý thì cũng không dễ. Bạn phải nghĩ xem nhu cầu của mình là gì - chạy ứng dụng loại nào, bàn làm việc có rộng rãi không và quan trọng là có thể bỏ ra bao nhiêu tiền. Hiện trên thị trường chủng loại sản phẩm cũng nhiều đến hoa mắt, từ màn hình CRT quen thuộc cho đến những chiếc LCD mảnh mai, từ loại 14' đã hiếm hàng cho đến cả những gã khổng lồ 22'. Thường thì màn hình có tuổi thọ khoảng 5 năm, tuy nhiên nếu bạn vẫn thấy hài lòng với màn hình của mình thì vẫn cứ dùng tiếp. Bạn cũng nên lưu ý là chọn lựa màn hình tốt sẽ giúp bạn tăng năng suất; hơn nữa màn hình LCD hiện nay cũng không còn quá xa vời. Hầu hết các nhà sản xuất màn hình đều có những loại căn bản kết hợp giữa giá rất thấp với tính năng vừa phải. Những màn hình này đủ thỏa mãn các nhu cầu như duyệt web, thư điện tử và những công việc văn phòng với độ phân giải và tần số quét vừa phải. Dòng sản phẩm trung và cao cấp đặc trưng với chất lượng hình ảnh tốt hơn và nhiều tính năng mở rộng: 3 chế độ tối ưu cho xử lý văiệt nam bản, duyệt Web, xem phim; cổng USB 2.0; độ cao điều chỉnh linh hoạt; và tính năng quản lý qua mạng LAN. Nhìn chung, những người chuyên về đồ họa thích dùng màn hình CRT hơn vì màu sắc thực hơn và tinh tế hơn, còn những ai làm việc chủ yếu với văn bản thì lại hướng về LCD vì điểm ảnh của màn hình này đã được tinh chỉnh để cho chữ sắc nét. Giới chơi game thì cũng thích màn hình CRT hơn vì LCD có tốc độ làm tươi chậm hơn nên những hình ảnh chuyển động đôi lúc để lại vệt hay bị mờ; đó là chưa kể một số trò chơi gần đây đòi hỏi tốc độ làm tươi mà chỉ những loại LCD đắt tiền mới có thể đáp ứng được. [b]Màn hình LCD[/b] Độ phân giải thực: Vì LCD dùng ma trận điểm (cell) để hiển thị hình ảnh nên nó có một độ phân giải cố định (thực) cho hình ảnh đẹp nhất. Màn hình LCD 15' có độ phân giải thực là 1024x768, trong khi đó hầu hết những loại 17', 18', 19' lại có độ phân giải thực là 1280x1024. Nếu bạn để màn hình ở độ phân giải thấp hơn độ phân giải thực, hình ảnh chắc chắn sẽ bị mờ vì màn hình chỉ sử dụng một phần của tổng số điểm ảnh mà nó có, đồng thời nó phải phóng lớn hình ảnh để làm đầy màn hình. Mặc dù công nghệ phóng lớn hình đã được cải tiến trong những năm gần đây nhưng hình ảnh hiển thị cũng khó lòng làm bạn hài lòng. Tất nhiên, văn bản sẽ bị tình trạng răng cưa nếu màn hình không ở chế độ phân giải thực. Vậy nên, LCD là chọn lựa hợp lý nếu độ phân giải thực của nó làm bạn hài lòng khi chạy các ứng dụng thường dùng của mình. GÓC NHÌN: Do phương thức ánh sáng truyền qua tinh thể lỏng của màn hình nên LCD cho hình ảnh tốt nhất nếu bạn nhìn trực diện. Độ sáng sẽ giảm và màu sắc sẽ bị thay đổi nếu góc nhìn của bạn từ hai bên hay trên xuống, dưới lên. Đây cũng là một lý do mà người làm đồ họa chuyên nghiệp thích màn hình CRT hơn. Tất nhiên, với hầu hết người dùng thông thường những thay đổi nhỏ về độ sáng và màu sắc này là điều có thể chấp nhận được hay không đáng kể. Nếu đo bằng độ, góc nhìn của LCD cho biết độ lệch sang hai bên hay trên, dưới so với tâm của màn hình sẽ làm cho chất lượng hình ảnh giảm tới mức không thể chấp nhận được - đây là một tiêu chuẩn tùy thuộc vào nhà sản xuất. Chưa có phương pháp chuẩn công nghiệp nào được quy định dùng để đo góc nhìn, vì thế các con số về yếu tố này không thể so sánh được giữa các sản phẩm của các nhà sản xuất khác nhau nhưng có thể cho thấy hiệu năng đối với sản phẩm của cùng nhà sản xuất. Cách tốt nhất để xem xét về góc nhìn là bạn phải tự mình 'tay sờ mắt thấy' và có thể tiết kiệm công sức bằng cách loại trừ một số màn hình mà trị số này được chính nhà sản xuất công bố thấp hơn một giá trị nào đó. Màn hình càng lớn thì độ lớn của góc nhìn càng quan trọng. Ví dụ, màn hình 15' có thể thường chỉ dùng cho một người, góc nhìn từ tâm đến cạnh màn hình nhỏ, vì thế góc nhìn 1200 hay hơn là đủ. Đối với màn hình 17' trở lên, góc nhìn từ tâm màn hình đến cạnh lớn hơn, mặt khác có thể người dùng còn chia sẻ màn hình khi làm việc hay trình diễn cho nhóm. Góc nhìn hợp lý trong trường hợp này phải tối thiểu là 1500. Sự lựa chọn công nghệ điểm ảnh cũng ảnh hưởng đến góc nhìn. Do sự cạnh tranh về giá nên đối với LCD 15' các nhà sản xuất chỉ dùng loại kính nguyên liệu giá thấp có góc nhìn tương đối nhỏ. Do LCD 17' ngày càng có nhiều người dùng nên thường nó cũng dùng loại kính nguyên liệu này. Nhìn chung, LCD có kích thước từ 18' trở lên mới dùng những công nghệ điểm ảnh cao cấp hơn để có góc nhìn rộng hơn. Nhiều loại LCD có chân đế để bạn có thể điều chỉnh vị trí như độ cao, độ nghiêng hay xoay v.v... điều này có thể bù đắp phần nào cho góc nhìn tương đối hẹp. Độ tương phản: thuật ngữ này đề cập đến sự khác biệt về cường độ sáng giữa màu trắng sáng nhất và màu đen tối nhất mà LCD có thể hiển thị. Bạn nên chọn độ tương phản từ 400:1 trở lên vì nếu thấp hơn, màu sắc trên màn hình sẽ mờ khi tăng độ sáng và có thể biến mất khi giảm độ sáng. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là cứ cao hơn là tốt; độ tương phản trên 600:1 không mang lại lợi điểm gì hơn; và nhà sản xuất màn hình thường dùng các 'phép tính mờ' để tính ra các trị số này. Theo thử nghiệm của PC World Test Center (Mỹ) trên 15 loại màn hình vào 05/2003 cho thấy trong một số trường hợp độ tương phản thực sự thấp hơn thông số mà nhà sản xuất công bố, có khi đến 50%. Vài công ty rơi vào trường hợp ngược lại, công bố độ tương phản thấp hơn kết quả thử nghiệm. Tuy điều này có thể không làm người tiêu dùng lưu ý nhưng giá trị của thông số này sẽ không có ý nghĩa nếu bạn muốn so sánh. Vì vậy, cách tốt nhất khi chọn mua LCD là bạn nên tham khảo số liệu, đánh giá của những nguồn tin độc lập như PC World và tin vào chính mắt mình. Độ sáng: được biểu diễn theo đơn vị nến trên m2 (cd/m2) hay nit, thông số này đo lượng ánh sáng lớn nhất phát ra từ màn hình đang hiển thị màu trắng hoàn toàn. Hầu như tất cả LCD đều có độ sáng từ 250cd/m2 trở lên, đáp ứng tốt cho hầu hết người dùng; trong khi đó màn hình CRT thường có độ sáng là 100cd/m2. Nhà sản xuất thường thiết lập độ sáng ở mức cực đại trên màn hình mới nhằm gây ấn tượng với khách hàng, bạn nên giảm bớt cho vừa mắt. Số và tương tự: Nếu card đồ họa của bạn có ngõ ra video số thì bạn nên chọn LCD có ngõ vào số. Như vậy, hình ảnh sẽ không phải chuyển đổi qua lại giữa hai dạng tín hiệu số và tương tự và hình sẽ trong hơn. Ngay cả nếu máy tính của bạn không có ngõ DVI thì việc chọn LCD số vẫn hợp lý vì chiếc máy tính tiếp theo của bạn sau này hẳn sẽ có ngõ DVI. Hơn nữa, hầu hết những loại LCD có kết nối số hầu như cũng đều có kết nối VGA (tương tự). Thường thì ngõ vào số chỉ có trên những loại LCD đắt tiền hơn nhưng chúng cũng đang ngày càng phổ biến. [b]Màn hình CRT[/b] Ống đèn hình: loại shadow-mask dùng tấm kim loại có đục những lỗ nhỏ để lọc các hạt điện tử và tập trung tia điện tử để làm phát sáng màn phốt pho bên trong ống đèn hình. Những loại CRT không đắt tiền thường có bề mặt hơi cong còn những loại màn hình phẳng thì đắt hơn. Do loại màn hình shadow-mark có khuynh hướng dựng chính xác các đường thẳng nên chúng thường được chọn cho những ứng dụng vẽ hình; tất nhiên chúng cũng thể hiện tốt văn bản cũng như đáp ứng tốt cho các ứng dụng văn phòng. Còn những loại màn hình CRT khác dùng ống đèn hình dạng lưới (aperture-grille), tia điện tử sẽ đi qua những khe dọc mãnh. Tấm lưới này sẽ được 'đỡ' bằng một hoặc 2 dây mà nếu chú ý bạn sẽ thấy đường mờ nằm ở 1/3 kể từ đáy hay từ trên xuống. Các màn hình aperture-grille, thường có giá cao hơn màn hình shadow-mask, đều có màn hình phẳng. Chúng thường cho hình ảnh sáng, đầy màu sắc, lý tưởng cho những người làm về đồ họa và với cả những công việc khác. Dù đắt tiền hơn, màn hình có bề mặt phẳng vẫn đáng giá vì bạn sẽ nhận được hình ảnh sáng, không biến dạng và giảm độ chói của mọi nguồn sáng bên ngoài. Điện ảnh: Dù được khoa trương trong quảng cáo nhưng điểm ảnh (cả dạng điểm và lưới) không phải là tiêu chí tốt nhất cho biết chất lượng hình ảnh của màn hình. Điểm ảnh (tính theo đường chéo) là khoảng cách giữa hai điểm phốt pho cùng màu trên mặt nạ (shadow-mark) của CRT. Thay vì dùng điểm ảnh, loại màn hình dùng công nghệ lưới lại dùng điểm lưới (stripe pitch) được định nghĩa là khoảng cách ngang giữa hai sọc phốt pho cùng màu. Trong nổ lực tạo hình ảnh sắc nét, Hitachi, Samsung,...đã áp dụng công nghệ mặt nạ Enhanced Dot Pitch (EDP) cải tiến từ công nghệ mặt nạ lỗ tròn.Thay vì bố trí 3 điểm cùng màu gần kề theo dạng tam giác đều, nhà sản xuất thu hẹp chiều ngang và tạo thành hình tam giác cân. Chính vì thế, cách tính dotpitch cũng phải thay đổi. Nhiều nhà sản xuất cũng đưa ra cả điểm ảnh ngang (horizontal); đây là khoảng cách giữa hai cột điểm có cùng màu - tất nhiên nó sẽ nhỏ hơn điểm ảnh chéo (được chấp nhận rộng rãi hơn), nhằm mang tính so sánh với điểm lưới. Thực tế sử dụng, mối tương quan giữa những số đo này với hiệu năng rất khó xác định. Hiện nay, hầu như tất cả các loại màn hình đều có kích thước điểm ảnh hay lưới này là 0,28 hay thấp hơn và chỉ có người dùng rất tinh mắt mới có thể nhận biết được sự khác biệt về chất lượng. Số đo tốt nhất của chất lượng hình ảnh chính là mức độ đáp ứng cho công việc của bạn đối với cả văn bản lẫn hình ảnh. Độ phân giải và tốc độ làm tươi: màn hình CRT 17' nếu có độ phân giải tối đa 1600x1200 cũng có thể được coi là loại cao cấp, tuy nhiên nếu nó chỉ có thể hiển thị độ phân giải này ở tần số 60 Hz thì khó lòng chấp nhận được. Tần số làm tươi của màn hình cho biết số lần trong mỗi giây mà những gì hiển thị trên màn hình được vẽ lại. Với bất kỳ tần số làm tươi nào thấp hơn 70 Hz, mắt của người dùng có thể phát hiện sự nhấp nháy. Nói chung độ phân giải càng cao thì hình ảnh càng mịn và màn hình hiển thị được nhiều thông tin hơn cùng lúc. Nhưng ngay cả với loại màn hình hỗ trợ tốc độ làm tươi cao thì văn bản và các biểu tượng cũng phải đủ lớn để có thể nhìn thoải mái.Với độ phân giải 1600x1200 trên màn hình 17', chỉ trừ trường hợp mắt bạn thật tinh, nếu không văn bản thông thường sẽ quá nhỏ đối với hầu hết mọi người; tất nhiên vẫn độ phân giải đó nhưng trên màn hình 21' thì tốt. [b]Những tính năng nổi bật cho cả CRT và LCD[/b] Kích thước và độ sâu: Điều này tuy có vẻ tầm thường nhưng đôi lúc lại gây những trở ngại khó chịu vì thế bạn nên lưu ý tới kích thước của nơi định bố trí máy tính, nhất là màn hình để quyết định chọn mua cho phù hợp. Màn hình CRT 17' thường có độ sâu trung bình gần như cũng là 17' (khoảng gần 43cm) và nặng khoảng gần 20kg, trong khi đó màn hình LCD 17' thường chỉ chiếm chừng một nửa không gian với chiều sâu chỉ khoảng 8' (chừng 20cm), nặng chưa đến 8kg. Bạn cũng nên nhớ là LCD 17' có vùng hiển thị thực gần như ngang với màn hình CRT 19'. [b]Ý nghĩa các thông số kỹ thuật[/b] Cũng giống như hầu hết thiết bị ngoại vi, màn hình cũng có rất nhiều thông số mà bạn cảm thấy khó hiểu. Ngoài các yếu tố cần quan tâm như giá hay đặc điểm, yêu cầu công việc... bạn có thể quan tâm đến những điều sau để nhanh chóng chọn lựa. Đối với CRT, bạn nên nhớ là màn hình có độ phân giải càng cao thì hình ảnh hiển thị trên màn hình càng nhỏ và tần số làm tươi tối đa có thể sẽ thấp. Ở độ phân giải bạn thường xuyên làm việc nhất thì bạn cần có độ làm tươi tối thiểu là 70 Hz để tránh hiện tượng nháy hình, gây mỏi mắt. Đối với LCD, đừng xem thường độ tương phản, nó có thể là một đặc điểm cho biết chất lượng chung của màn hình. Tại nơi bán, bạn nên chú trọng xem xét góc nhìn của LCD: thay vì nhìn trực diện màn hình, bạn dịch chuyển sang hai bên, màn hình càng tốt thì góc nhìn càng rộng. [b]Thủ thuật khi mua màn hình[/b] Thử trước khi mua. Khi cần chọn mua màn hình, bạn nên tính dự phòng luôn cho vài năm tới, bạn chỉ nên tin vào mắt mình về chất lượng hình ảnh, độ phân giải và kích thước thực sự phù hợp với nhu cầu. Tốt nhất là đừng bao giờ mua màn hình qua web hay đơn đặt hàng trừ khi bên bán cho phép trả hàng lại vô điều kiện và không tính phí (hơi hiếm ở VN!). Thấy tận mắt, sờ tận tay ở các cửa hàng cũng tốt nhưng bạn nên lưu ý là có thể những màn hình này được nối với nguồn tín hiệu chất lượng thấp và điều kiện ánh sáng cũng khác với điều kiện thực tế của bạn. Nếu tìm được công ty cho dùng thử trước khi mua thì quá tốt! Kiểm tra vùng hiển thị thực của màn hình. Phải bảo đảm là bạn có đủ vùng màn hình cần thiết để làm việc và nên nhớ là vùng hiển thị thực của màn hình CRT nhỏ hơn kích thước của đèn hình từ 1-1,5'. Hiện thời, ở VN xu hướng dùng màn hình CRT 17-19' và thậm chí là LCD 15-17' cũng đang ngày càng nhiều. Tăng vùng làm việc bằng hai màn hình. Bạn cũng nên nghĩ đến hướng dùng nhiều màn hình nhỏ hơn thay vì một màn hình cực lớn. Nếu có card đồ họa thích hợp, bạn có thể dùng đồng thời cả hai màn hình trên cùng PC. Một đôi màn hình CRT 17' cho phép bạn biên tập hình ảnh hay video trên một màn hình và xử lý văn bản hay duyệt web trên một màn hình khác. Cổng USB. Kết nối USB được thiết kế để nhanh chóng, dễ dàng kết nối thiết bị ngoại vi. Ngay khi đưa ra USB, sự thuận tiện của màn hình làm nó trở thành chọn lựa hiển nhiên để đưa vào đó những cổng cắm-chạy mới này (dù làm tăng giá thành màn hình). Số cổng USB tích hợp vào màn hình thay đổi tùy loại và những màn hình hiện thời có thể có ngõ USB 1.1 hay 2.0. USB 1.1 là quá đủ cho những thiết bị thông thường như bàn phím, chuột và ngay cả modem băng rộng. Thiết bị USB 2.0 như ổ CD-RW và đĩa cứng cũng làm việc với cổng USB 1.1 nhưng dĩ nhiên tốc độ chậm hơn. Loa. Nếu loa được thiết kế luôn trong màn hình thì có thể tiết kiệm không gian cho bàn làm việc. Tuy nhiên, chất lượng âm thanh của những loa này thường không cao, nên nếu bạn có yêu cầu cao về âm thanh thì tốt nhất là dành tiền để mua bộ loa ngoài. [b]Thủ thuật mua LCD.[/b] Chọn loại 17 inch. Tuy màn hình 15' đang ngày càng rẻ nhưng bạn sẽ có cảm giác nó 'hơi bị' nhỏ. LCD 17' có vẻ thỏa đáng về giá và kích thước và sẽ mang lại cho bạn màn hình làm việc lớn hơn cho hầu hết công việc ở nhà và văn phòng. Tuy nhiên, giá sẽ cao vọt nếu bạn để mắt đến màn hình 18' hay 19'. Chọn loại có góc nhìn rộng. Sẽ rất hữu ích trong trường hợp bạn cần trình diễn ngay trên màn hình hay khi bạn phải làm việc không ngay tâm màn hình. Do chưa có chuẩn thống nhất của các nhà sản xuất, tốt nhất là bạn xem xét, so sánh, chọn lựa bằng chính mắt của mình. [b]Thủ thuật mua CRT[/b] Chọn lựa hấp dẫn: màn hình phẳng 19'. Đối với hầu hết người dùng, CRT 19' là đủ lớn mà không chiếm quá nhiều không gian bàn làm việc. Màn hình CRT phẳng sẽ cải tiến rất nhiều chất lượng hình ảnh và giá cũng không cao hơn nhiều so với màn hình thông thường. Tiêu thụ điện năng. Tuy màn hình CRT tiêu thụ điện năng cao hơn LCD, bạn có thể tìm những loại tiết kiệm năng lượng, những loại có dán nhãn TCO'99. Trong 6 tháng đầu năm 2003, màn hình CRT không biến động nhiều về giá và có sự hiếm hàng dần của màn hình 15'. Trong khi, đó thị trường LCD hết sức sôi động và có tốc độ giảm giá chóng mặt đối với loại 15' - từ 70 đến trên 100 USD tùy nhãn hiệu. Một số thông tin có thể bạn chưa biết là đối với Samsung giá màn hình Samtron cùng tính năng với Syncmaster thường thấp hơn. Một số nguồn tin cho hay là Sony sẽ ngưng sản xuất màn hình CRT dưới 21' nên có thể thị trường Việt Nam cũng sẽ hiếm hàng này, có chăng chỉ còn loại đã dùng rồi. Thay vào đó, màn hình CRT cao cấp sẽ xuất hiện những dòng sản phẩm của LaCie, Mitsubishi, NEC v.v...ÿ Theo PCWORLD