Internet Explorer 9: Những trải nghiệm đầu tiên?

Trong những giờ đầu tiên của ngày hôm nay, khi mặt trời còn chưa mọc, khi nhóm biên tập vozExpress chúng tôi còn đang ngủ say, thì Microsoft đã cho ra mắt phiên bản beta của Internet Explorer 9. Sau một quá trình thử nghiệm với 4 bản preview dành cho các nhà phát triển, trình duyệt mới đã mang đến cho người dùng một giao diện gọn gàng, tinh tế, hạt nhân của ứng dụng nay cũng phù hợp với các chuẩn Web hơn và tốc độ lướt web đỉnh hơn mà không phiên bản tiền nhiệm nào sánh được.

Các bạn có thể tải ngay trình duyệt theo đường dẫn bên dưới. Sau khi cài đặt, các bạn cần khởi động lại máy. Lưu ý Internet Explorer 9 không hỗ trợ Windows XP.

Hãy tải về Microsoft, và khám phá vẻ đẹp của Web (unlease a more beautiful web). Thật vậy, IE9 là một trình duyệt nhanh và hấp dẫn. Tuy nhiên, trước khi cùng chúng tôi khám phá những tính năng mới trong phiên bản này, hãy cùng nhìn lại một khoảng thời gian đã qua của Internet Explorer.

Một chặng đường đã qua

Thời hoàng kim

Đã là một chặng đường khá xa kể từ thời hoàng kim của Internet Explorer, khi trình duyệt này “thống trị” cả thế giới Web. Nó đã được ra mắt trong một thị trường hoàn toàn thuộc về Netscape Navigator. Nhưng nhờ vào việc định giá linh hoạt, cập nhật thường xuyên, tính ổn định, hiệu suất và thân thiện với chuẩn Web – chưa tính đến việc IE được tích hợp với Windows – Internet Explorer đã dần lấy đi từng mảng thị phần của đối thủ. Với phiên bản Internet Explorer 6 ra mắt năm 2001, trình duyệt từ Redmond đã đạt đến đỉnh cao với hơn 90% thị phần trình duyệt.

Nhưng khi bạn đã lên đến đỉnh, còn nơi nào khác để đi ngoài việc đi xuống, và Internet Explorer cũng vậy. Sau khi dành thắng lợi trong cuộc chiến trình duyệt và cho đối thủ “bốc hơi,” đội ngũ Internet Explorer giải tán. Về cơ bản Microsoft đã ngưng việc phát triển trình duyệt Web và tập trung hơn vào việc vá các lỗ hổng hơn là thật sự phát triển nó. Đúng vậy, giờ đây chúng ta đã chi phối hoàn toàn thị trường Web, tại sao phải tốn công sức đầu tư vào việc phát triển một trình duyệt?

Bảo mật và chuẩn Web

Tuy nhiên thị trường lại không dừng chân tại chỗ. Vấn đề thật sự này sinh khi người dùng bình thường bắt đầu quan tâm đến tính an toàn của hệ điều hành và trình duyệt của họ. Và khi các trình duyệt mới xuất hiện, những kết quả lưu lại về Internet Explorer trở thành một mối nguy cơ ngày càng tăng. Vào năm 2003, Microsoft đã quyết định ngưng việc cung cấp phiên bản trình duyệt độc lập. Thay vào đó, Internet Explorer 6 đã được cập nhật thông qua Windows XP Service Pack 2, bản update không chỉ dành cho hệ điều hành, mà còn nhằm vá nhiều lỗi bảo mật của trình duyệt. Nhưng động thái này cũng không cứu vãn được tình thế, “lý lịch trích ngang” của IE6 ngày trở nên tồi tệ hơn.

Và các nhà phát triển Web cũng bắt đầu tìm phương án thay thế IE. Trước đây, trình duyệt từ Microsoft đã từng đi tiên phong trong việc hỗ trợ chuẩn Web. Internet Explorer với cỗ máy render Trident giúp hỗ trợ các chuẩn như HTML và CSS tốt hơn bất kỳ đối thủ nào lúc đó. Nhưng không hoàn toàn vậy, Trident chưa thật sự làm tốt mọi yêu cầu của chuẩn Web, có nhiều lỗi và thiếu sót gây trở ngại không ít cho nhà phát triển.

Bên cạnh đó, Microsoft cũng thất bại trong việc hỗ trợ các chuẩn mới. CSS và HTML cũng đã đều được cập nhật, các chuẩn mới, chẳng hạn đồ họa vector SVG, cũng không được IE hỗ trợ. “Sở thích” duy nhất của các quý ông Redmond là vá lỗi và vá lỗi.

Những đối thủ mới

Những nhu cầu gia tăng về bảo mật và chuẩn Web đã khơi nguồn cho một thời kỳ cạnh tranh mới, trình duyệt nguồn mở. Netscape đã mở nguồn trình duyệt của mình. Điều này vẫn chưa đủ để cứu vãn tình thế nhưng nỗ lực đã giúp mở ra một trình duyệt mà chúng ta biết đến ngày nay là Mozilla Firefox. Nguồn mở còn là công cụ trong việc tạo ra các trình duyệt như Apple Safari hay Google Chrome, chẳng hạn như cỗ máy Webkit.

Và từng ngày từng ngày, những tân binh mới đã cứ gặm đi từng miếng bánh thị phần của Internet Explorer. Sự trì trệ của trình duyệt này khiến nó càng trở nên già nua và yếu đuối so với các chàng trai trẻ mạnh mẽ và cơ bắp. Bảo mật tốt hơn, duyệt Web nhanh hơn, và sự khác biệt còn lớn hơn khi Firefox hỗ trợ duyệt web theo thẻ, chặn pop-up, cập nhật thường xuyên và có nhiều phụ kiện (add-ons) hữu ích. Firefox nay đã chiếm khoảng 23% thị phần trình duyệt. Tổng cộng, Firefox, Safari, Opera và Chrome, cùng nhiều trình duyệt đối thủ khác chiếm đến 40% thị trường. Internet Explorer vẫn đừng đầu với con số 60% đang ngày càng giảm xuống.

Cải tiến

Và sau cùng thì Microsoft đã thấy được sai lầm trong chiến lược. Đội ngũ Internet Explorer được tái tạo và trình duyệt đã được đưa ra dưới dạng sản phẩm độc lập. Năm 2006, Internet Explorer 7 được ra mắt cho Windows Vista và Windows Xp, cho phép người dung duyệt web theo thẻ, chống lừa đảo và nhiều cải tiến khác. Mặc dù giao diện người dùng được làm mới, nhưng thực tế thì bộ máy bên trong vẫn không khác biệt với bản tiền nhiệm. Cộng thêm sự thất bại của Windows Vista, Internet Explorer 6 vẫn chiếm lượng người dùng đông đảo.

Phiên bản thứ 8 được ra mắt năm 2009. Hạt nhân được nâng cấp để hỗ trợ thêm nhiều chuẩn Web so với phiên bản cũ, và tính ổn định của trình duyệt được cải thiện tốt hơn nhiều. Internet Explorer 8 cho thấy rằng Microsoft đã bắt đầu thật sự lưu tâm đến chuẩn Web. Bên cạnh việc hỗ trợ CSS 2.1 và vượt qua bài kiểm định Acid2, Microsoft đã đóng góp hàng ngàn các bài kiểm tra cho các tính năng CSS 2.1.

Dù đã có nhiều cải tiến đáng kể, Internet Explorer 8 vẫn không thể níu kéo chiếc xe đang tụt dốc. Bản thân IE8 nay là trình duyệt được sử dụng rộng rãi nhất. Tuy nhiên xét tổng thể thì thị phần Internet Explorer vẫn đang suy giảm. Một điều thú vị là Internet Explorer 6 vẫn chiếm khoảng 16%, nhiều hơn cả phiên bản 7 – có vẻ như nhờ vào nhiều doanh nghiệp vẫn còn trung thành với XP.

Cũng không khó hiểu lắm về sự bất lực của Internet Explorer 8. Dẫu cho nó đã được nâng cấp hiệu năng và hỗ trợ nhiều chuẩn hơn nhưng hầu hết các tính năng mới của HMLT5 thì lại chưa được hỗ trợ. Những người dùng quan tâm đến điều này sẽ lựa chọn trình duyệt khác và giới thiệu đến người khác.

Và Internet Explorer 9 ra mắt

Cuối cùng, sau một quãng đường dài thua kém các đối thủ, Microsoft đã mang đến cho chúng ta một trình duyệt mới: hiện đại, tiện nghi, hiệu năng cao cũng như hỗ trợ chuẩn HTML5. Bây giờ chúng ta hãy khám phá một chút từ bên ngoài vào bên trong của trình duyệt này.

Giao diện tương tác đơn giản

Sau khi cài đặt và hoàn thất việc thiết lập SmartScreen, tôi hoàn toàn phấn khích bởi giao diện đơn giản nhưng tinh tế của Internet Explorer 9. Gọn gang, ngăn nắp, tiết kiệm không gian, các chi tiết cân xứng. Tám nút trên thanh công cụ của Internet Explorer 8 nay đã gộp thành 3, hộp tìm kiếm đã được nhập chung với hộp địa chỉ, các nút bấm được thiết kế đơn giản nhưng nổi bật, màu sắc hài hòa và sẽ có một chút hiệu ứng khi rê chuột vào.

Đặc biệt tôi rất khoái cái nút Back khổng hồ. Dù Firefox cũng sở hữu một nút Back lớn nhưng cảm giác khi click lần đầu hoàn toàn khác nhau, không tin bạn cứ thử. Có thể thấy ngay là đã không còn thanh Tab Bar riêng biệt, nó được tích hợp cùng thanh địa chỉ. Và tất cả những thay đổi này đã mang lại một không gian duyệt web rộng hơn, cả thực tế lẫn cảm giác.

Giao diện gọn gàng

Với hộp địa chỉ, ban đầu tính năng tìm kiếm sẽ bị vô hiệu hóa để đảm tính riêng tư khi người dùng không muốn gửi từ khóa của họ đến cỗ máy tìm kiếm. Bạn có thể kích hoạt bằng cách chọn Turn on search suggestion.

Hộp địa chỉ tích hợp hộp tìm kiếm

Trang blank nhiều chức năng hơn

Một tính năng mới toanh và đáng ăn mừng là giao diện trang New Tab đã hiển thị danh sách các trang phổ biến. Chúng được thiết kế khá đẹp mắt với các hình vuông, bên trong là favicon khổ lớn và tiêu đề của website, kèm theo một thanh ngang bên dưới hiển thị mức độ truy cập thường xuyên theo độ dài của nó. Ngoài ra còn có tùy chọn như mở các thẻ đã đóng (Reopen closed tabs), mở lại lượt duyệt web cuối (Reopen last sessions) hay duyệt web riêng tư ở chế độ InPrivate Browsing.

Quản lý Tab

Ý tưởng gộp thanh địa chỉ và thanh Tab quả là một sáng kiến, giúp tiết kiệm không gian. Nhưng sẽ ra sao nếu bạn duyệt nhiều thẻ. Tôi thử duyệt 20 thẻ, con số thường dùng hàng ngày, và kết quả là thế này. Tôi tự hỏi tại sao Microsoft không tích hợp thêm một thanh dự trữ khi có quá nhiều tab. Hiện tại thì tôi chưa “mò” ra được cách nào để khắc phục điều này ngoài việc kéo để thu hẹp hộp địa chỉ.

Khó quản lý khio quá nhiều tab

Một điểm yếu đi kèm điểm yếu trên là Internet Explorer 9 không hiển thị tiêu đề của trang đang duyệt, giống như cửa sổ Windows Explorer trên Windows 7. Điều này càng làm cho việc quản lý nhiều tab khó khăn hơn, đặc biệt khi mở nhiều trang cùng một giao diện.

Tuy nhiên, việc di chuyển tab giữa các cửa sổ thì có vẻ Internet Explorer 9 thực hiện tốt hơn. Với đa phần các trình duyệt ngày nay, để chuyển thẻ từ một cửa sổ này sang cửa sổ khác, bạn chỉ việc kéo tab đó sang cửa sổ kia. Các tab được kéo sẽ hiển thị dưới dạng một cửa sổ nhỏ với hình thumbnail của trang web và sẽ không được cập nhật khi đang kéo thả. Càng tệ hơn là với Firefox, việc kéo thẻ từ cửa sổ này sang cửa sổ khác sẽ khiến trang web bị reload. Thật tồi tệ khi bạn đang xem video trên Youtube. Vơi Internet Explorer 9 thì việc kéo thả sẽ không ảnh hưởng gì đến thẻ đang duyệt của bạn cả.

Tab có thể làm việc như một cửa sổ

Khả năng hỗ trợ kéo thả của Internet Explorer 9 không chỉ dừng lại ở đó. Bạn có thể kéo ngay một thẻ sang các cạnh của màn hình để thực hiện Aero Snap, một tính năng chưa có trình duyệt nào hỗ trợ. Hiện thì Chrome cũng đã có giải pháp để căn trái phải cho cửa sổ khi kéo. Tuy nhiên thực tế mà nói thì đó không phải là Aero Snap, khả năng xem trước cửa sổ rất giới hạn và bạn chỉ có thể căn được chỉ khi kéo vào ngay giữa lề màn hình.

Tính năng Aero Snap của Chrome chưa thực sự tốt

Như vậy, có thể thấy các tab của IE9 khi kéo thả có thể làm việc như một cửa sổ bình thường. Khá tuyệt đúng không?

Các thông báo

Hệ thống cảnh báo cũng được cải thiện. Giờ đây mỗi khi bạn truy cập vào một kết nối https hay đăng nhập vào một trang nào đó thì sẽ không phải gặp một bảng nhắc nhở chương mắt ngay giữa website. Thay vào đó sẽ là một phần thông báo gọn gang hiển thị ngay bên dưới, cho phép bạn tùy chọn dễ dàng.

Phần thông báo không còn "chướng mắt"

Pin website vào taskbar

Có lẽ đây là cải tiến khiến tôi thích thú nhất về trình duyệt mới này, hoàn toàn mới lạ và rất hữu ích. Bạn chỉ cần kéo tab hoặc favicon của trang mình muốn vào thanh taskbar thì website đó sẽ được ghim vào. Và mỗi khi duyệt web với trang đã pin, nó sẽ là trang trung tâm của Internet Explorer. Phần Home Page sẽ chuyển sang bên trái và thay thế bằng favicon của website được pin. Màu sắc của nút Back và Forward sẽ chuyển sang màu chủ đạo của favicon.

vozForums.com

Một điều thú vị khác là khả năng tùy chọn Jump List của trang được pin. Chẳng hạn khi mở Jump List của trang MSN thì tôi có thể truy cập ngay vào nhiều mục khác nhau như News, Entertainment…

Tính năng pin website vào taskbar

Quản lý tải về

Thật tuyệt vời là Internet Explorer đã loại bỏ pop-up đáng ghét hiện ra mỗi khi tải về. Thay vào đó là trình quản lý riêng biệt, tất cả trong một. Nó cho phép bạn resume download, mở, chạy, hay xóa file… Một cải tiến khác nữa là giờ đây tập tin tải về sẽ được lưu trực tiếp vào nơi bạn muốn, thay vì trước đây trình duyệt lưu vào thư mục tạm thời (cache) rồi sau đó mới copy sang thư mục người dùng. Tuy nhiên có một điều hơi kỳ cục là công cụ này không hiển thị tốc độ tải về, chỉ hiển thị thời gian còn lại và % hoàn thành.

Download Manager

Bảo mật và tính năng kiểm tra mức độ tin cậy

Internet Explorer 9 tiếp tục mở rộng tính năng chống lừa đảo đã được tích hợp ở Internet Explorer 8 nhằm bảo vệ người dùng khỏi những file tải về độc hại. Tính năng này dựa vào một hệ thống đánh giá độ tin cậy của tập tin, chẳng hạn iTunes được download bởi hàng triệu người thì được xếp loại an toàn hơn. Một tập tin thực tin từ một trang malware với chỉ tầm 30 lượt download và bị báo cáo là độc hại tầm nửa số lần sẽ bị đánh giá là không an toàn.

Những add-on hoạt động kém cũng thường ảnh hưởng đến tính bảo mật và hiệu năng của trình duyệt. Giờ đây, Internet Explorer 9 sẽ cảnh báo và cho phép người dùng vô hiệu hóa nếu một add-on nào đó ảnh hưởng đến trình duyệt. Tuy nhiên một sự thật trớ trêu là hệ thống này còn cảnh báo cả add-on của Microsoft, chẳng hạn Bing.

Bing được cảnh báo

Hỗ trợ các chuẩn mới

Có thể nói Internet Explorer 9 nay đã hộ trợ tốt các chuẩn hiện tại với 95/100 điểm bài kiểm tra Acid3. Tại sao lại không phải 100/100? Thực tế điều này liên quan tới khuynh hướng tiếp cận của Microsoft trong việc hỗ trợ các chuẩn mới. Nhìn chung, Microsoft tập trung vào việc hỗ trợ các tiêu chuẩn đã hoặc sắp đạt đến chặng Last Call hoặc sau này. Những chuẩn này thường có mức độ ổn định cao hơn, và nếu có thay đổi thì thường không đáng kể. Do đó, 5 bài test thất bại trong cuộc kiếm nghiệm Acid3 liên quan đến các tính năng đang được Microsoft xem xét, bởi vì chúng có khả năng sẽ bị thay thế bởi các tiêu chuẩn khác.

95/100, một kết quả không tồi

Vậy tóm lại Internet Explorer hỗ trợ gì mới? Thực tế thì chúng ta đã biết cả thông qua 4 bản Preview Platform rồi. Các tính năng chính gồm có:

Đồ họa vector tăng giảm tùy biến (SVG).
Phần tử HTML5 video, audo và canvas.
Hỗ trợ hầu hết CSS3.
Hỗ trợ các font nhúng chuẩn WOFF (Web Open Font Format).
ECMASCript 5, hỗ trợ hầu hết DOM Level 2 và Level 3.

Những tính năng này sẽ cung cấp các nhà phát triển Web những công cụ để xây dựng các website phức tạp dễ dàng hơn.

Hiệu năng

Tuy nhiên việc hỗ trợ những chuẩn mới sẽ không mang lại lợi ích gì nếu trình duyệt hoạt động kém hiệu quả. Và trong phiên bản lần này Internet Explorer đã được cải tiến đáng kể về mặt hiệu năng. Đáng quan tâm nhất ở đây là khả năng xử lý JavaScript và khả năng trình chiếu website trên màn hình.

Đối với JavaScript, Microsoft đã phát triển một cỗ máy mới có tên là Chakra. Cũng như V8 trong Chrome, Chakra biên dịch mã JavaScript từ trang web thành mã x86 hay x64 mà vi xử lý có thể chạy trực tiếp, cho phép hiệu năng tăng lên đáng kể. Một điểm thú vị của Chakra là nó được thiết kế dành cho những máy tính đa nhân ngày nay, sử dụng nhiều phân luồn cùng lúc để xử lý.

IE9 với đôi chân thoăn thoắt

Hiệu năng hiển thị cũng được cải thiện nhờ sử dụng tính năng tăng gốc bằng GPU. Cỗ máy render sử dụng API Direct2D của Microsoft, giúp tăng tốc đồ họa Direct3D. API DirectWrite giúp tăng cường khả năng đọc và hiển thị text. Tính năng tăng tốc phần cứng còn được sử dụng cho HTML5 video, Internet Explorer 9 sử dụng tăng tốc phần cứng cho chuẩn H.264, tính năng được hỗ trợ hầu hết ở các GPU ngày nay. Và hàng hoạt những thay đổi như vậy đã giúp Internet Explorer 9 chạy nhanh hơn bao giờ hết trong các bài benchmark như SunSpider, V8, và Dromaeo.

Tuy nhiên một hậu quả của việc sử dụng Direct2D là trình duyệt chỉ có thể hỗ trợ Windows 7 và Windows Vista SP2. Windows XP dù được đông đảo lượng người dùng nhưng lại không có phiên bản Internet Explorer 9.

Lời kết

Internet Explorer 9 có nhiều nâng cấp tuyệt vời, và tôi thích nó. Giao diện đơn giản, bắt mắt và dễ sử dụng, hỗ trợ chuẩn Web tốt hơn và hiệu năng đã được cải tiến đáng kể. Hiện Microsoft vẫn đang tiếp tục làm việc với Internet Explorer 9, các bản Platform Preview vẫn sẽ được tung ra. Cuộc chiến giữa các trình duyệt chắc chắn sẽ khoáy động một lần nữa, giúp chúng ta ngày càng có những trải nghiệm web tốt hơn bao giờ hết.

Máy tính, Internet > Máy vi tính > Chia sẻ kinh nghiệm