Tại sao chúng ta lại bị nhức đầu ?

Nhức đầu, chớ coi thường Đau đầu là một trong những triệu chứng dị dạng động tĩnh mạch não Dị dạng động tĩnh mạch não (DDĐTMN) là một đám rối mạch máu bất thường trong não. Đó là tổn thương bẩm sinh, phát triển theo thời gian, tồn tại không triệu chứng trong nhiều năm. Bởi không triệu chứng nên khi được phát hiện nó có thể đã gây nên những tai biến nặng nề. Không nên xem thường những cơn nhức đầu Theo tiến sĩ Lê Văn Trường, khoa Can thiệp tim mạch (Bệnh viện 108): “DDĐTMN thường được phát hiện chủ yếu ở độ tuổi từ 45 trở xuống trong 3 tình huống: chảy máu não (50%-60%), đau đầu, động kinh (40%-45%), hoặc tình cờ phát hiện khi đi khám một bệnh khác (5%-10%)”. DDĐTMN khi chưa vỡ, bệnh nhân có biểu hiện đau đầu mạn tính, điều trị nội khoa không giảm. Bệnh nhân xuất hiện những cơn co giật kiểu động kinh. Những trường hợp kích thước ổ dị dạng lớn có thể gây chèn ép não và thiếu máu não gây bại - liệt tay chân. Cũng có trường hợp, DDĐTMN không có triệu chứng gì, chỉ được phát hiện tình cờ khi chụp cắt lớp, cộng hưởng từ hoặc chụp mạch vì bệnh khác. Khi động tĩnh mạch dị dạng này bị vỡ, nó sẽ gây chảy máu nhu mô não là chủ yếu. Triệu chứng thường đột ngột, cấp tính với mức độ nặng nhẹ khác nhau: đau đầu dữ dội, kèm theo nôn hoặc buồn nôn, tăng huyết áp, ý thức người bệnh có thể bình thường, hoặc lơ mơ. Trường hợp nặng hơn, bệnh nhân rơi vào hôn mê, bại liệt nửa người, khó nói hoặc không nói được... Tiến sĩ Lê Văn Trường nhấn mạnh: để đưa ra được chỉ định điều trị chính xác, thì việc chụp DSA mạch não là bắt buộc. DSA - hệ thống chụp mạch não số hóa xóa nền là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lý mạch máu não. DSA cho hình ảnh rõ nét, chi tiết và toàn diện của hệ thống mạch máu não, là phương tiện bắt buộc trong can thiệp mạch máu não. Nút mạch - cơ hội điều trị mới Mục tiêu điều trị DDĐTMN là loại bỏ khối dị dạng ra khỏi tuần hoàn não. Có 3 phương pháp điều trị được chỉ định phụ thuộc vào mức độ bệnh lý. Phẫu thuật mở là phương pháp mở hộp sọ, tìm và kẹp các nhánh mạch cung cấp máu DDĐTMN, sau đó cắt bỏ tất cả các mạch dị dạng. Phẫu thuật tia xạ là phương pháp không mổ, dùng chùm tia xạ bắn từ ngoài vào DDĐTMN làm tổn thương các tế bào thành mạch, làm hẹp dần và tắc các mạch dị dạng. Can thiệp trong lòng mạch: không mổ, dùng ống thông đi qua động mạch đùi lên não, sử dụng một số chất gây tắc khác nhau, thường dùng nhất là keo (glue) hoặc Onyx để bơm tắc DDĐTMN qua ống thông (nút mạch). Can thiệp trong lòng mạch là phương pháp mới nhất, mang nhiều ưu điểm. Trường hợp DDĐTMN nhỏ hơn 3cm và cấu trúc đơn giản, có thể được điều trị triệt để bằng phương pháp nút mạch. Can thiệp nút mạch điều trị DDĐTMN được thực hiện bởi bác sĩ can thiệp mạch thần kinh trên máy chụp mạch DSA. Bệnh nhân được gây mê. Một ống thông dẫn đường có kích thước 2mm được đưa vào động mạch đùi, ngược dòng máu đi lên cổ. Một ống thông nhỏ được đưa qua ống dẫn đường để lên não, đến tận khối dị dạng. Chất gây tắc được bơm qua ống thông để làm tắc ổ mạch dị dạng. Nếu có nhiều nhánh mạch cấp máu cho DDĐTMN thì cần làm tắc từng nhánh. Sau điều trị, nếu là DDĐTMN chưa vỡ, bệnh nhân chỉ cần nằm viện 2-3 ngày. Ngược lại, nếu là DDĐTMN đã vỡ thì cần nằm viện 7-14 ngày để theo dõi và điều trị các rối loạn do chảy máu gây ra. Cần điều trị nội khoa và phục hồi chức năng tích cực nếu có di chứng. Bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống lao động và học tập bình thường sau khi đã hồi phục. Riêng lao động nặng sẽ được cân nhắc cho từng trường hợp. Cần kiểm tra lại kết quả điều trị sau 6 tháng và 2 năm bằng chụp mạch não DSA, hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI), để khẳng định DDĐTMN đã được nút kín hoàn toàn hay chưa. Dị dạng động tĩnh mạch não bán cầu trái * Những DDĐTMN lớn hơn 3 cm và cấu trúc phức tạp thường được điều trị phối hợp các phương pháp. Với các trường hợp này, “nút mạch” sẽ được thực hiện trước để giảm bớt kích thước DDĐTMN, sau đó phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật tia xạ. * Một số trường hợp phải nút DDĐTMN nhiều lần do kích thước lớn và cấu trúc phức tạp, bệnh nhân cần tuân thủ quy trình điều trị của các bác sĩ đã đặt ra, vì khi tổn thương chưa được điều trị triệt để thì bệnh nhân vẫn còn nguy cơ bị chảy máu.