Dùng laptop Core i3 với GT940m có hay gặp trường hợp "nghẽn cổ chai" không?

Nghẽn cổ chai (bottle-neck) là thuật ngữ chỉ việc một thành phần trong máy tính hoạt động không theo kịp các thành phần khác, trở thành điểm thắt và kéo lùi hiệu năng cả hệ thống chậm theo nó. Hiện nay, thuật ngữ này chủ yếu đề cập đến sự cọc cạch giữa CPU và VGA bởi đây là 2 thành phần đắt tiền hơn cả và giữ vai trò quyết định tới hiệu năng chơi game. Trước đây GenK cũng đã có một bài viết về vấn đề này. Tuy nhiên do sự phát triển không ngừng của phần cứng và sự thay đổi trong xu hướng làm game, chúng tôi xin phép được khơi lại chủ đề này và kiểm nghiệm trên các phần cứng và game mới hơn.

Nguyên nhân gây nghẽn cổ chai

Trong quá trình chạy game, cả CPU và VGA đều phải hoạt động nhưng vai trò của chúng không giống nhau. CPU đảm nhận xử lý kịch bản, còn VGA sẽ vẽ kịch bản đó ra hình ảnh.

Ví dụ trong 1 cảnh cháy nổ, CPU sẽ phải tính toán mọi thứ về vụ nổ đó: bán kính ảnh hưởng, tác động của vụ nổ tới các vật thể xung quanh, môi trường bị biến dạng thế nào, nhân vật mất bao nhiêu máu, hình dạng ngọn lửa bốc lên, âm thanh vụ nổ… Nhiệm vụ của VGA là vẽ ra chúng và hiển thị lên màn hình.

Một số ngộ nhận về nghẽn cổ chai

- Cứ thấy game giật là kết luận ngay do nghẽn cổ chai: có nhiều bạn kết luận vội vàng dù chưa hiểu nghẽn cổ chai là gì. Thực ra vấn đề nghẽn cổ chai chỉ đặt ra khi VGA của bạn kha khá mạnh mà hiệu năng không được như ý, còn trong đa số trường hợp tụt FPS là do cấu hình yếu mà thôi.

- Nếu bị nghẽn thì tăng setting trong game lên là hết nghẽn: thực ra nói vậy cũng không sai. Chỉ có điều dù VGA có load nhiều hơn thì FPS cũng chả tăng, có khi còn giảm vì tăng setting thì nhiệm vụ của CPU cũng tăng lên. Trong khi đó yêu cầu đặt ra là FPS phải đủ chơi mượt.

- Bị nghẽn là quy kết ngay do CPU yếu: kết luận thực sự quá vội vàng. Có nhiều trường hợp nghẽn cổ chai xảy ra do chính bản thân game không tốt. Lấy ví dụ trường hợp của StarCraft II: game chỉ dùng được 2 nhân của bộ xử lý nên dù CPU mạnh cỡ i5, i7 chăng nữa FPS cũng vẫn tụt ở những cảnh nhiều unit, dù cả CPU lẫn VGA đều chỉ tải khoảng 50%. Nếu gặp phải tình huống như vậy, ép xung CPU là cách duy nhất để tăng FPS.

Các CPU tôi sử dụng để thử nghiệm là những sản phẩm có hiệu năng/giá tốt nhất cho game hiện nay, với giá trải đủ phân khúc từ 900.000 đến 5.000.000 VNĐ. Ngoài ra khi thực hiện test, tôi đặt RAM chạy ở xung nhịp 1866 MHz với CPU Core i5, 1600 MHz với CPU i3 3220, 1333 MHz với G550 và G860.

Do việc tăng setting trong game khiến cả CPU lẫn VGA đều phải tải nhiều hơn, nên tôi sử dụng VGA rất mạnh là HD 7970 với thiết lập cao nhất trong các game thử nghiệm nhằm đặt ra kịch bản khắt khe nhất có thể đối với CPU, nhờ đó kết quả có nhiều tính tham khảo hơn.

Không rõ từ lúc nào, và chẳng biết do ai khởi xướng, “nghẽn cổ chai” đã trở thành một chủ đề được nhắc tới rất rất nhiều trên các diễn đàn công nghệ cả trong và ngoài nước. Thoạt đầu, đây là một vấn đề tích cực, được các tín đồ công nghệ nhiệt liệt hưởng ứng và bàn tán sôi nổi. Tuy nhiên, thời gian dần qua, các câu hỏi đại loại như “cấu hình này của em có bị nghẽn cổ chai không ạ”, “em muốn nâng cấp nhưng sợ bị nghẽn”, “muốn tránh nghẽn thì phải làm sao đây”… xuất hiện tràn lan lặp đi lặp lại, khiến cho những người tư vấn đôi lúc cũng cảm thấy "nóng mắt". Đặc biệt có nhiều trường hợp buồn cười như card đồ họa vô cùng yếu nhưng vẫn sợ nghẽn, máy quá yếu chạy game thấy tụt frame rate cũng nghĩ do nghẽn…