Dầu nhờn nào dùng cho xe máy và loại nào dùng cho ô tô?

Thông thường người ta phân loại nhớt theo cấp độ (tính năng của nhớt) và độ nhớt (khả năng bôi trơn) chứ không phân biệt loại nhớt nào dùng cho xe máy, loại nào dùng cho ô tô. Để phân biệt tính năng của nhớt, Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ (API) chia nhớt thành nhiều cấp độ từ thấp đến cao, dùng cho động cơ 4 thì, 2 thì, hoặc động cơ diesel, không nên dùng chung một loại nhớt cho tất cả các loại động cơ.

Với động cơ 4 thì như xe gắn máy, ô tô du lịch

API phân theo cấp độ từ SA, SB, SC… theo tính năng từ thấp đến cao, phù hợp với đòi hỏi của động cơ tùy theo đời chế tạo. Để phân biệt độ nhớt, người ta dựa trên chỉ số độ nhớt SAE như 5, 10, 15… Viêc phân cấp dầu nhớt nhằm xác định chất lượng lượng dầu và người tiêu dùng có thể căn cứ theo đó để chọn loại dầu đảm bảo chất lượng cho xe của mình.

- Trong dầu nhớt có chứa những phụ gia tẩy rửa và phân tán. Chúng có nhiệm vụ làm sạch động cơ và giữ các cặn bẩn lơ lửng trong nhớt, không cho chúng lắng xuống các chi tiết máy. Trong quá trình sử dụng, nhớt sẽ dần bị lão hóa và biến tính, do đó sau một thời gian nhất định cần phải thay nhớt mới. Nếu tiết kiệm chỉ châm nhớt mới vào nhớt cũ đang sử dụng sẽ không đảm bảo được các tính năng của nhớt và không phát huy tốt hiệu quả bảo vệ máy móc, động cơ. Vì vậy, chúng ta nên thay nhớt định kỳ đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất quy định.
- Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của động cơ 4 thì và 2 thì hoàn toàn khác nhau. Trên cơ sở này, các nhà sản xuất dầu nhớt đã nghiên cứu và pha chế các loại dầu nhớt có những tính chất khác nhau phù hợp với từng loại động cơ. Vì vậy không thể sử dụng nhớt 2 thì cho xe 4 thì và ngược lại. Và hiển nhiên ta phải xác định rõ dầu 2 thì chỉ dùng cho việc pha vào xăng cho xe 2 thì, việc pha trộn vào xăng sẽ giúp cho việc bôi trơn pít tông và bạc séc măng của động cơ 2 thì. Còn dầu nhờn cho động cơ thì ta lại phải dùng cho bôi trơn động cơ gồm cả động cơ 4 thì và 2 thì.
- Màu sắc của dầu hoàn toàn không phản ánh chất lượng của dầu nhớt. Các nhà sản xuất dầu nhớt muốn có màu sắc đặc trưng cho sản phẩm của mình nên đã sử dụng các loại màu sắc khác nhau mà thôi.

Dầu nhớt đa cấp:

Về sau, để cải thiện hơn nữa khả năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, người ta còn pha chế các loại nhớt có độ nhớt thay đổi theo nhiệt độ còn gọi là nhớt đa cấp (phân biệt với nhớt đơn cấp) thường được ký hiệu thêm chữ W (weather - thời tiết). Ví dụ: 5W50, 15W40,… và thông thường, loại nhớt này được quảng cáo là có khả năng bảo vệ động cơ ngay khi khởi động, do khi động cơ còn nguội, độ nhớt của nhớt rất thấp, dễ dàng bơm đến các nơi cần bôi trơn của động cơ ngay khi động cơ khởi động. Hơn nữa tại các xứ lạnh, nhiệt độ thường rất thấp, nếu dùng nhớt đơn cấp, có khả năng nhớt dễ đông khi xe để qua đêm khiến động cơ không thể khởi động.

Để chọn đúng loại nhớt thích hợp cho xe máy lẫn ô tô, điều cốt yếu người sử dụng phải xem động cơ đó thích hợp dùng loại nhớt gì, độ nhớt ra sao. Thông thường với các xe mới, nên chọn nhớt loãng đa cấp (10W40 hay 15W40), với các xe mà động cơ đã sử dụng qua thời gian dài nên chọn nhớt đặc đa cấp (20W50, 15W50). Đối với ô tô, thông thường nên chọn nhớt loãng đa cấp (10W40, hay 5W40).

Theo TS. Lê Kim Diên, Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về công nghệ lọc hóa dầu, thuộc Viện Hóa học Công nghiệp thì "người sử dụng xe máy tại Việt Nam có thể tìm hiểu các loại dầu nhớt bằng cách xem kỹ nhãn hiệu để chọn loại dầu nhớt có điều kiện phẩm cấp SG, SH, SJ. Không nên dùng dầu phẩm cấp SC, SD nay đã lỗi thời. Với miền Nam thì có thể dùng dầu nhớt có nhiệt độ đông ở 10°C vì thời tiết nóng quanh năm. Còn ở miền Bắc và những vùng có khí hậu lạnh nên dùng dầu nhớt có nhiệt độ đông khoảng 0-5°C".

Với các loại xe đã cũ như Cub, 82... cũng nên sử dụng dầu chất lượng cao để duy trì sức vận hành tốt, duy trì tuổi thọ động cơ. Bình thường xe mới thay dầu 1.500 đến 2.000km mỗi lần, nhưng với xe cũ thì nên thay khi xe đã đi được 1.000km.