Với số lượng xe máy như vậy thì chỉ nói riêng về thị trường dầu nhớt cho xe máy tại Việt Nam cũng đã là mảnh đất thật sự hấp dẫn đối với các hãng dầu nhờn tên tuổi khai thác.

Thói quen tiêu dùng
Với người sử dụng xe máy thì việc thay dầu nhờn cho động cơ đôi khi là việc không đáng quan tâm bởi lẽ gần như đã thành thói quen "tiện đâu thay đó": tiệm sửa xe, rửa xe hoặc cây xăng, v.v... và tất nhiên việc chọn loại dầu nào cho chiếc xe gần như lệ thuộc vào loại dầu đang có tại đó và người... chủ tiệm. Do không có nhiều sự lựa chọn sản phẩm nên phần thiệt thường thuộc về người sử dụng. Một số người thì chọn dầu nhờn theo thương hiệu do "có tiếng". Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải hãng dầu nào có tiếng, có thị phần cao thì có nghĩa là dầu của hãng đó có chất lượng tốt.

Nguyên lý
Hơn nữa thị trường dầu nhớt cho xe máy, ô tô hiện nay như cảnh "trăm hoa đua nở" và không ít những khách hàng phải bối rối khi muốn chọn cho chiếc xe của mình loại dầu thích hợp nhất. Như chúng ta đã biết, dầu nhớt cho động cơ có các chức năng chính như: làm trơn, giảm ma sát, giảm mài mòn, bảo đảm độ kín của pít-tông, xilanh, séc-măng, làm mát động cơ, làm sạch bề mặt động cơ... Nếu dùng không đúng dầu hoặc không đúng hướng dẫn, động cơ của xe có thể giảm đến một nửa tuổi thọ. Vì vậy người sử dụng xe máy nên tìm hiểu chút ít "kiến thức về loại nhiên liệu không thể thiếu cho xe máy" này để có được sự chọn lựa nhằm nâng cao hiệu suất cũng như tuổi thọ cho động cơ...

Tiêu chuẩn dầu nhờn
Chúng ta cần biết rằng tất cả các hãng sản xuất, kinh doanh dầu nhớt đều phải tuân thủ một tiêu chuẩn kỹ thuật chung rất ngặt nghèo từ Hiệp hội dầu nhờn quốc tế và cũng vì lẽ đó mà tất cả các hãng dầu nhớt trên thế giới đều có tiêu chuẩn chuyển đổi tương đương cho dầu nhờn động cơ thông dụng. Có nghĩa là các loại dầu nhờn đều có tiêu chuẩn giống nhau.
 

Ví dụ: chúng ta thấy một số dầu nhờn có hệ chuyển đổi tương đương của dầu động cơ của các hãng dầu có tiếng: Mobil Delvac 11 40/50 tương đương với BP Energol HD 40/50, Total Rubia B40/50, Shell Rotella sx 40/50, Caltex Delo 110 Sea40/50, Castrol Hd 40/50,...

Vậy dầu nhờn nào dùng cho xe máy và loại nào dùng cho ô tô?
Thông thường người ta phân loại nhớt theo cấp độ (tính năng của nhớt) và độ nhớt (khả năng bôi trơn) chứ không phân biệt loại nhớt nào dùng cho xe máy, loại nào dùng cho ô tô. Để phân biệt tính năng của nhớt, Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ (API) chia nhớt thành nhiều cấp độ từ thấp đến cao, dùng cho động cơ 4 thì, 2 thì, hoặc động cơ diesel, không nên dùng chung một loại nhớt cho tất cả các loại động cơ.

Với động cơ 4 thì như xe gắn máy, ô tô du lịch

API phân theo cấp độ từ SA, SB, SC… theo tính năng từ thấp đến cao, phù hợp với đòi hỏi của động cơ tùy theo đời chế tạo. Để phân biệt độ nhớt, người ta dựa trên chỉ số độ nhớt SAE như 5, 10, 15… Viêc phân cấp dầu nhớt nhằm xác định chất lượng lượng dầu và người tiêu dùng có thể căn cứ theo đó để chọn loại dầu đảm bảo chất lượng cho xe của mình.

Dầu nhớt đa cấp:
Về sau, để cải thiện hơn nữa khả năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, người ta còn pha chế các loại nhớt có độ nhớt thay đổi theo nhiệt độ còn gọi là nhớt đa cấp (phân biệt với nhớt đơn cấp) thường được ký hiệu thêm chữ W (weather - thời tiết). Ví dụ: 5W50, 15W40,… và thông thường, loại nhớt này được quảng cáo là có khả năng bảo vệ động cơ ngay khi khởi động, do khi động cơ còn nguội, độ nhớt của nhớt rất thấp, dễ dàng bơm đến các nơi cần bôi trơn của động cơ ngay khi động cơ khởi động. Hơn nữa tại các xứ lạnh, nhiệt độ thường rất thấp, nếu dùng nhớt đơn cấp, có khả năng nhớt dễ đông khi xe để qua đêm khiến động cơ không thể khởi động.

Để chọn đúng loại nhớt thích hợp cho xe máy lẫn ô tô, điều cốt yếu người sử dụng phải xem động cơ đó thích hợp dùng loại nhớt gì, độ nhớt ra sao. Thông thường với các xe mới, nên chọn nhớt loãng đa cấp (10W40 hay 15W40), với các xe mà động cơ đã sử dụng qua thời gian dài nên chọn nhớt đặc đa cấp (20W50, 15W50). Đối với ô tô, thông thường nên chọn nhớt loãng đa cấp (10W40, hay 5W40).

Theo TS. Lê Kim Diên, Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về công nghệ lọc hóa dầu, thuộc Viện Hóa học Công nghiệp thì "người sử dụng xe máy tại Việt Nam có thể tìm hiểu các loại dầu nhớt bằng cách xem kỹ nhãn hiệu để chọn loại dầu nhớt có điều kiện phẩm cấp SG, SH, SJ. Không nên dùng dầu phẩm cấp SC, SD nay đã lỗi thời. Với miền Nam thì có thể dùng dầu nhớt có nhiệt độ đông ở 10°C vì thời tiết nóng quanh năm. Còn ở miền Bắc và những vùng có khí hậu lạnh nên dùng dầu nhớt có nhiệt độ đông khoảng 0-5°C".

Với các loại xe đã cũ như Cub, 82... cũng nên sử dụng dầu chất lượng cao để duy trì sức vận hành tốt, duy trì tuổi thọ động cơ. Bình thường xe mới thay dầu 1.500 đến 2.000km mỗi lần, nhưng với xe cũ thì nên thay khi xe đã đi được 1.000km.

Tiến Cường (st)