Ông Bà Nội Có Quyền Giành Nuôi Cháu Khi Bố Đã Mất Không ?

Câu hỏi:

Thưa luật sư, tôi có một trường hợp cần nhờ luật sư tư vấn giúp ạ.

Anh trai tôi mất tháng 9/2010, có 2 đứa con gái sinh đôi vào tháng 5/2010. Sau khi anh tôi mất 2 cháu và chị dâu ở cùng bố mẹ tôi đến hết năm 2012. Sau đó chị dâu tôi đưa 2 cháu về nhà bố đẻ (bố mẹ của chị dâu tôi đã ly hôn), sau khi đi đã không cho gia đình nội lên thăm 2 cháu, cắt đứt mọi liên lạc. Chúng tôi đã cố gắng để có thể lên thăm 2 cháu thông qua bà ngoại 2 cháu mỗi khi vào thăm. Trong suốt thời gian đưa 2 cháu lên ở cùng ông ngoại, 2 cháu không được đi học. Năm nay 2 cháu đã đến tuổi vào lớp 1, nhưng mẹ 2 cháu lại làm lại giấy khai sinh, đổi lại họ tên và ngày tháng năm sinh của 2 cháu, lùi lại 1 năm (các cháu đã có đủ giấy tờ trước đây rồi). Và nói là năm sau mới được đi học. Hiện tại mặc dù nói ở với mẹ nhưng mẹ 2 cháu lại để 2 cháu cho bà bác ( bác của mẹ 2 cháu) nuôi và chỉ thỉnh thoảng xuống thăm. Mẹ 2 cháu hiện tại không đi làm. Về khả năng kinh tế thì gia đình tôi đủ khả năng nuôi các cháu. Vậy tôi xin hỏi luật sư các vấn đề sau:

1. Gia đình tôi có quyền được lên thăm các cháu của mình hay không?

2. Mẹ cháu đưa 2 cháu đi mà không trực tiếp nuôi dưỡng thì gia đình tôi có được quyền nuôi cháu mình hay không?

3. Nếu năm nay mẹ cháu không cho cháu đi học thì gia đình tôi có được quyền đưa cháu về để cho các cháu ăn học hay không?

Trả lời:

Chào bạn, cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty luật Newvision, đối với trường hợp của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Ông bà nội có quyền giành nuôi cháu khi bố đã mất không

Căn cứ Điều 71 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định Nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng như sau:

“1. Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

2. Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.”

Như vậy, trong trường hợp này cha mất thì người mẹ có quyền và nghĩa vụ đương nhiên chăm sóc, nuôi dưỡng con trừ trường hợp người mẹ thuộc trường hợp bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên theo quy định tại điều Điều 85 Luật hôn nhân gia đình 2014 về hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên:

“1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:

a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

b) Phá tán tài sản của con;

c) Có lối sống đồi trụy;

d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.

2. Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 86 của Luật này ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 01 năm đến 05 năm. Tòa án có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này.”

Như vậy, nếu người mẹ không thuộc trường hợp bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên thì ông, bà chỉ được quyền nuôi dưỡng cháu khi người mẹ đồng ý.

Tuy nhiên, như bạn nói vì mẹ bé không cho ông bà nội thăm, cũng như không cho bé đi học, như vậy gia đình bạn có thể xem xét đề nghị tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con theo khoản 4 điều 84 luật hôn nhân và gia đình như sau:

Tham khảo: Quyền nuôi con khi ly hôn

Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.

Trên đây là ý kiến của chúng tôi về trường hợp của bạn. Hy vọng bạn sẽ sớm giải quyết được vấn đề.

Trân trọng,

Trân trọng,