Gửi bạn thông tin về Nguyễn Trãi, bạn hoàn chỉnh lại thành bài văn :
( Bạn có thể tham khảo thêm về Nguyễn Trãi trong Blog của tôi : NIÊN BIỂU NGUYỄN TRÃI
http://vn.myblog.yahoo.com/kim.longkhanh )
* 1380 : Nguyễn Trãi ra đời trong dinh ông ngoại là quan tư đồ Trần Nguyên Đán ở Thăng Long.
* 1400 : Nhà Hồ thay nhà Trần, Nguyễn Trãi thi đỗ Thái học sinh ( tiến sĩ ), cùng cha là Nguyễn Phi Khanh ra làm quan với nhà Hồ.
* 1407 : Quân Minh xâm lược nước ta. Nhà Hồ mất, Nguyễn Phi Khanh bị bắt giải về Trung Quốc, Nguyễn Trãi đi theo cha, nhưng cha khuyên trở về tính chuyện trả thù nhà, đền nợ nước.
Nguyễn Trãi bị quân Minh bắt, giam lỏng ở thành Đông Quan.
* 1420 : Lê Lợi đóng quân ở Lỗi Giang, Nguyễn Trãi gặp Lê Lợi, dâng Bình Ngô sách.
* 1427 : Lê Lợi đóng quân ở Bồ Đề. Nguyễn Trãi viết thư thảo hịch dụ hàng .
* 1428 : Lê Lợi lên ngôi. Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại Cáo ( tháng 1 ). Nguyễn Trãi được phong hầu.
* 1429-1430 : Các công thần Trần Nguyên Hãn và Phạm Văn Xảo bị giết. Nguyễn Trãi bị bắt giam.
* 1431 : Nguyễn Trãi và các nho thần làm sách Lam Sơn thực lục.
* 1433 : Lê Lợi mất, Lê Nguyên Long nối ngôi ( tháng 8 ) tức Lê Thái Tông.
Nguyễn Trãi viết Bài Văn Bia Vĩnh Lăng ( tháng 10 ).
* 1435 : Nguyễn Trãi làm sách Dư địa chí.
* 1437 :Nguyễn Trãi được chỉ định cùng với Lương Đăng thậmđinh nhã nhạc. Mâu thuẫn giữa nhóm hoạn quan Lương Đăng và nhóm trung thần Nguyễn Trãi. Nguyễn Trãi từ chối việc san định nhã nhạc ( san định nhã nhạc : sửa sang lại cho đúng những bài hát hợp với tiếng nhạc dùng ở nơi triều miếu thời phong kiến ).
* 1440 : Nguyễn Trãi xin về nghỉ ở Côn Sơn.
* 1442 : Nguyễn Trãi được gọi ra nhận chức lại. Nguyễn Trãi làm giám khảo kì thi tiến sĩ ( tháng 3 )
Lê Thái Tông đông tuần xem duyệtvõ, ghé thăm Côn Sơn ( tháng 7 ).
Ngày 4-8, vua về đến Trại Vải ( Bắc Ninh ), đêm bị chết đột ngột. Lúc ấy coNguyễn Thị Lộ chầu chực bên cạnh.
Ngày 16-8 ( 12-9-1942 dương lịch ), Nguyễn Trãi bị buộc tội âm mưu giết vua, bị giết cùng với cả ba họ
* 1464 : Lê Thánh Tông truy tặng Nguyễn Trãi tước Tán Trù Bá ( về sau Lê Tương Dực mới truy tặng là Tế Văn Hầu ).
* 1467 : Lê Thánh Tông sai tìm di cảo thơ văn Nguyễn Trãi .
* 1480 : Trần Khắc Kiệm sưu tầm được các tác phẩm bị tản mát của Nguyễn Trãi họp lại thành tập và viết bài tựa.
Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, văn võ song toàn; văn là chính trị : chính trị cứu nước, cứu dân, nội trị, ngoại giao; võ là quân sự : chiến lược và chiến thuật: " yếu đánh mạnh, it địch nhiều ... thắng hung tàn bằng đại nghĩa". Văn và võ đều là vũ khí . Thật là một con người vĩ đại về nhiều mặt trong lịch sử nước ta.
Nguyễn Trãi là một con người đầy tài hoa, nhưng cũng đầy bất hạnh. Cuộc đời và thơ văn của ông đã sáng ngời lên một tình yêu nước, thương dân tha thiết, muốn cống hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho dân, cho nước, nhưng cái hoài bão lớn lao ấy của ông không thực hiện được vì vua Lê Thái Tổ rồi đến vua Lê Thái Tông không còn tin dùng ông như trước nữa. Ông buồn chán, đành thoát vòng danh lợi, lui về ở ẩn ở Côn Sơn, sống cuộc sống thanh bần. Cuối cùng ông còn phải ôm mối hận nghìn đời và bị tru di tam tộc, vì bị vu oan là mưu sát vua Lê Thái Tông. Mãi đến đời vua Lê Thánh Tông ông mới được minh oan.
Những tác phẩm của ông :
- Quân trung từ mệnh tập : Là những thư từ gửi cho các tướng tá giặc và những giấy tờ giao thiệp với triều đình nhà Minh, nhằm thực hiện kế “đánh vào lòng” ngày nay gọi là địch vận.
- Bình Ngô đại cáo : Thừa lệnh Lê lợi, Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo để tổng kết cuộc kháng chiến mười năm chống quân Minh đầy hi sinh gian khổ, nhưng cũng đầy thắng lợi vẻ vang và tuyên bố nước nhà độc lập.
- Các bài chiếu : Nguyễn Trãi viết các bài chiếu là theo lệnh của Lê Thái Tổ để răn dạy thái tử và các quan.
- Ức Trai thi tập : Tập thơ viết bằng chữ Hán.
- Quốc Âm thi tập : Tập thơ viết bằng chữ Nôm.
Nói tóm lại, thơ văn của Nguyễn Trãi thể hiện một tình yêu quê hương, gia đình sâu đậm, một tình yêu thiên nhiên tha thiết và bộc lộ tâm sự u hoài của nhà thơ.
Nguyễn Trãi không những là một nhà thơ mà ông còn là một nhà chính trị, một nhà quân sự, một nhà văn hóa lỗi lạc. Chính vì vậy, vào năm 1980, Tổ chức Văn hóa Giáo dục thế giới của Liên Hiêp Quốc kỉ niệm ông như một danh nhân văn hóa của nhân loại.