Kiêng cữ gì sau khi sinh em bé!

Bà mẹ sau sinh nên ăn uống bổ sung dưỡng chất để nhanh phục hồi sức lực và giúp tuyến sữa phát triển tốt, đảm bảo cung cấp đủ sữa cho bé. Khi chọn lựa thức ăn trong thời gian chăm sóc bé, bạn nên cân nhắc một thực đơn hợp lí, khỏe cho mẹ và tốt cho bé.

Nên:

- Trong thời gian này, sản phụ cần ăn uống đủ chất dinh dưỡng (khoảng 3.500 calo/ngày), khẩu phần ăn cần tăng thêm cả số lượng và chất lượng.

- Bảo đảm đủ những chất protein động vật và thực vật, cân đối các thành phần dinh dưỡng để phục hồi sức khỏe và thúc đẩy quá trình tạo sữa. Cần nạp các loại thức ăn nguồn gốc động vật giàu dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, sữa... để cung cấp cho cơ thể những chất dinh dưỡng dễ hấp thu như protein và canxi. Cũng đừng quên các thức ăn giàu chất protein thực vật như các loại họ đậu (đậu tương, đậu xanh, đậu đen) lạc hạt, vừng.

- Bổ sung vitamin từ các loại rau quả tươi để tránh táo bón, điều hòa tiêu hóa, bài tiết tốt.

- Cung cấp vitamin D giúp chắc xương cho mẹ mà cũng tốt cho con vì thông qua sữa mẹ, bé cũng được bổ sung thêm vitamin D giúp cứng xương. Ngoài ra vitamin D còn có trong lòng đỏ trứng, dầu cá và các thực phẩm bổ sung như sữa…

- Chất béo cũng không thể thiếu bởi nó không chỉ cung cấp năng lượng lớn, làm cho bữa ăn thêm ngon miệng mà còn tạo điều kiện hấp thu tốt các chất dinh dưỡng khác.

- Uống nhiều nước (2-3 lít/ngày) để tăng tiết sữa.

- Nên ăn nóng, uống sôi để tốt cho sức khỏe của mẹ, ăn uống không hợp vệ sinh có thể gây tiêu chảy, mất nước.

- Ngoài 3 bữa ăn chính, sản phụ nên ăn thêm nhiều bữa phụ để cung cấp thêm năng lượng và đủ sữa cho bé bú. Có thể chỉ là một ly sữa, một trái chuối hay một cái bánh…

Tránh:

- Tránh các loại gây kích thích (rượu, cà phê, nước chè đặc và nhất là thuốc lá...) có ảnh hưởng không tốt tới hệ thần kinh và tới sức khỏe nói chung của trẻ.

- Nên hạn chế một vài loại gia vị như ớt, tỏi, hành có thể qua sữa gây mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú.

Tránh những thức ăn cay nóng

- Tránh kiêng khem quá mức vì dẫn làm cho cơ thể mệt mỏi, suy nhược vì thiếu chất dinh dưỡng. Nhiều người còn có quan niệm buộc sản phụ sau khi sinh phải kiêng đồ ăn tanh như tôm cá… Thực tế sau sinh sản phụ cần phải bổ sung nhiều loại chất dinh dưỡng, các nhóm thực phẩm chính và phụ đều cần phải đa dạng hoá, nếu chỉ thiên về một số loại nào đó sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể khiến tuyến sữa hoạt động kém hiệu quả.

- Nếu phải dùng thuốc, bạn nên cho bác sĩ biết mình đang cho bé bú để bác sĩ sẽ kê những loại thuốc thích hợp.

Thực đơn bồi bồ sức khỏe cho phụ nữ sau sinh:

- Móng giò hầm táo đen, a giao: Móng giò (2 chiếc), táo đen 200g, a giao 15g, đường đỏ, nước đủ dùng. Cách làm: Móng giò làm sạch, chặt miếng nhỏ. Làm tan a giao. Cho móng giò, táo đen và nước vào hầm nhừ, rồi đổ a giao, đường đỏ vào đun thêm 15 phút rồi bắc ra. Nên ăn khi canh còn nóng và ăn cả nước lẫn cái, ăn liên tục 7 ngày, cách 2 ngày ăn 1 lần.

- Đu đủ xanh với móng giò lợn: Đu đủ 400g, móng giò 1 cái. Gia vị vừa đủ. Rửa sạch đu đủ thái miếng, móng giò làm sạch chặt miếng nhỏ. Ninh nhừ móng giò, cho đu đủ vào đun chín, cho gia vị vào rồi bắc ra. Ăn ngay khi còn nóng hoặc dùng làm canh ăn hàng ngày. Ăn liên tục trong 7 ngày. Món ăn này có tác dụng thông sữa, rất tốt cho những sản phụ ít sữa hoặc sữa loãng.

Sau một cuộc sinh nở đầy khó khăn, người phụ nữ bị suy yếu cả về thể chất và tinh thần. Do bị mất máu nhiều khi vượt cạn và những mệt mỏi trong thời kỳ mang thai, ở sản phụ lúc này, chính khí suy giảm, tâm dịch hao tổn nên tà khí dễ xâm nhập. Việc kiêng cữ là rất cần thiết, song không nên kiêng cữ quá kỹ vì điều đó sẽ gây tác dụng ngược lại, lợi bất cập hại. Sau đây là một số điểm cần lưu ý:

Kiêng lạnh

Sau khi sinh, thận khí bị suy nhược nên sản phụ dễ bị nhiễm lạnh. Vì vậy, không được đụng tới nước lạnh, không tắm nước lạnh, giặt quần áo hoặc uống đá lạnh. Tuy nhiên, nếu không đụng cả đến nước nóng, suốt tháng không lau mình như một số người thì lại không tốt. Cơ thể lâu không tắm rửa sẽ là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, gây bệnh cho mẹ và qua mẹ sang con (như viêm miệng, tưa lưỡi, tiêu chảy).

Sản phụ cần dùng khăn nóng lau mình, xông hơi một chút cho ra mồ hôi rồi lau (không nên xông hơi nhiều). Nên dùng dầu khuynh diệp chà xát cho nóng người, giúp khí huyết vận hành tốt hơn (không dùng cồn bạc hà vì menthol trong loại cồn này bay hơi nhanh, tạo cảm giác lạnh).

Chườm và vệ sinh

Nên pha nước ấm với thuốc rửa âm hộ để vệ sinh hằng ngày, vừa chống nhiễm trùng vừa giúp khử mùi hôi.

Dùng chai nước nóng hoặc túi chườm nóng để chườm bụng, lưng và hai bên bẹn. Việc này có tác dụng chống đau lưng, mỏi gối, giúp cơ thể chóng hồi phục. Ngoài ra, chườm nóng giúp tuần hoàn tại chỗ tốt hơn, tăng sức đàn hồi của bắp thịt và da bụng, nhờ đó da bụng bớt nhăn, bụng sẽ nhỏ lại.

Vận động

Theo quan niệm cũ, sản phụ phải nằm một chỗ, kiêng vận động. Tuy nhiên, nếu cơ thể không vận động, máu huyết sẽ không được lưu thông, ảnh hưởng đến sức khỏe, ăn kém ngon, cơ thể lâu hồi phục. Vì thế, hiện nay, người ta khuyên sản phụ nên đi lại, vận đông chút ít sau khi đẻ vài ngày để cơ thể được thoải mái, máu huyết lưu thông tốt hơn. Không nên vận động quá nhiều, làm ảnh hưởng đến sức khỏe vì các cơ ở bụng chưa co lại đến mức bình thường.

Ăn uống

Trong thời gian mang thai, cơ thể người mẹ cung cấp nhiều chất bổ cho bào thai. Khi sinh, mẹ lại bị mất máu. Vì vậy, sản phụ cần ăn uống đủ chất để phục hồi sức khỏe. Nếu chỉ ăn cơm với nước mắm hoặc thịt nạc kho mặn theo tập quán cũ thì sẽ không đủ chất.

Sản phụ chỉ nên tránh những món ăn có tính hàn như cua, rau đay; không nên ăn quá sớm những thức ăn tanh như cá, ốc. Tránh những thức ăn gây dị ứng, không ăn đá lạnh. Nên ăn mướp, thịt nạc, rau đậu, cà chua, chuối.

Ngoài ra, các sản phụ nên kiêng sinh hoạt tình dục một thời gian cho tử cung phục hồi. Nên tránh xúc động mạnh, sang chấn tinh thần vì các stress có thể gây nguy hại cho sức khỏe sản phụ, gây thiếu sữa.