Hệ điều hành iOS và Android, cái nào bảo mật hơn?

Do thiết kế của nền tảng, bất cứ khi nào bạn nghe thấy thông tin về các phần mềm độc hại hoăc nguy cơ an ninh trên thế giới, thì hầu như đều bắt nguồn từ Android, mặc dù có rất ít bằng chứng về các nguy cơ thực sự bên ngoài những quốc gia như Nga hoặc Trung Quốc, nơi người sử dụng đang dùng các kho ứng dụng của bên thứ 3. Thế nhưng một báo cáo mới đây nhất cho biết phần lớn các lỗ hổng bảo mật trên ứng dụng lại nằm trong các ứng dụng của iOS, và những lỗ hổng này còn còn có xu hướng nghiêm trọng hơn. Suy nghĩ truyền thống cho rằng bởi Apple có khả năng kiểm soát những gì ứng dụng có thể làm được trên nền tảng của mình và có quy trình kiểm tra ứng dụng nghiêm ngặt hơn thì nền tảng của họ sẽ an toàn hơn. Thế nhưng nhà bán lẻ ứng dụng bảo mật di động Checkmarx và AppSec Labs cho biết điều này không thật sự chính xác. Báo cáo của hai công ty cho thấy 40% các lỗ hổng trên những ứng dụng iOS có tính chất nghiêm trọng trong khi đó con số này trên Android chỉ là 36%. Báo cáo này không nêu rõ con số chính xác nhưng cho biết một ứng dụng di động trung bình có khoảng 9 lỗ hổng, trong đó ứng dụng iOS có nhiều lỗ hổng hơn ứng dụng Android. Để lộ thông tin cá nhân là lỗ hổng thường gặp nhất, chiếm 27%. Các vấn đề về xác định danh tính và ủy quyền đứng ở vị trí tiếp theo với 23%. Rất nhiều lỗ hổng khác đã bị phát hiện ra bao gồm mã hóa kém, làm lộ thông tin kỹ thuật…

Sự phát triển của công nghệ đã đem đến rất nhiều lợi ích cho mọi mặt đời sống của con người. Thậm chí đôi khi còn được thổi phồng quá mức, nhưng ít ai có thể nhìn rõ được những hiểm họa mà các thiết bị công nghệ này có thể đem lại. Công nghệ hoàn toàn có thể giúp cải thiện bảo mật thông tin cá nhân, nhưng những hành động của con người làm thay đổi điều đó. Vậy để tránh đi các hiểm họa từ các mối đe dọa bên ngoài, những người dùng thông thường có thể làm gì? Sau đây là những việc mà bạn có thể làm để tăng cường bảo mật cho các thiết bị điện thoại của bạn. Trong trường hợp mất điện thoại: Đây có thể coi là trường hợp tồi tệ nhất. Bởi các thông tin của bạn trong chiếc điên thoại có thể dễ dàng bị lấy đi vì bạn không có thiết bị của mình trong tay. Điều bạn có thể làm lúc này đó là bật mật khẩu khóa máy và thực hiện kiểm tra vị trí thiết bị. Ngoài ra, bạn là người quan tâm đến vấn đề bảo mật thì việc root hay jailbreak sẽ làm giảm khản năng bảo mật cho máy. Đó là điều mà bạn không nên làm. Thiết bị Android: Các thiết bị của bạn nền cài đặt phần mềm Android Device Manager. Khi đó, trong trường hợp mất điện thoại thì bạn có thể truy nhập vào trang quản lý và xóa toàn bộ các dữ liệu trong chiếc điện thoại đã mất. Ngoài ra, bạn nên sử dụng chế độ mã hóa cho chiếc điện thoại do đó mà tất cả các dữ liệu sẽ được mã hóa. Bạn cần nhập mã PIN để giải mã dữ liệu mỗi lần bật nguồn lên. Thiết bị iOS: Bạn có thể thiết lập Passcode trong phần Setting. Bật chế độ Find my iPhone trong thiết lập iCloud. Khi đó trong trường hợp mất điện thoại thì bạn có thể kiểm tra vị trí thiết bị trên iCloud. Thêm vào đó đối với mỗi thiết bị iOS khi cắm vào chiếc máy tính mới, bạn cần nhập mật mã bảo mật trước khi kết nối được chấp nhận đến máy tính. Theo đó thì sẽ giảm thiểu khản năng đánh cắp dữ liệu từ máy tính. Kiểm tra vị trí: Với mối thiết bị điện thoại đều được trang bị chíp GPS, bởi vậy việc kiểm tra vị trí không có gì là khó khăn.Nhưng để thực hiện được việc này thì bạn cần mở chế độ kiểm tra vị trí trong phần thiết lập. Thiết bị Android: Bạn cần bật cả hai mục kiểm tra vị trí là Location Reporting và Location History để có thể sử dụng các ứng dụng Maps và Android Device Manager để có thể kiểm tra được vi trí thiết bị. Thiết bị iOS: Bạn có thể bật tính năng kiểm tra vị trí trong mục cá nhân. Thêm vào đó, bạn có thể kiểm tra các dịch vụ sử dụng dữ liệu vị trí của bạn. Và tùy chỉnh việc cấp phép cho từng ứng dụng. Trình duyệt Web: Những thông tin về các trang web mà bạn hay truy cập hay thói quen sử dụng trình duyệt cũng nên được bảo mật. Để thực hiện điều này The Onion Router (TOR) sẽ giúp bạn tránh được những phân tích lưu lượng người dùng và giúp cải thiện vấn đề bảo mật thông tin. Đối với thiết bị Android, người dùng có thể sử dụng phần mềm Orbot và người dùng iOS có trình duyệt Red Onion. Bảo mật luôn vấn đề đáng lưu tâm đối với mỗi người dùng. Nó luôn luôn đi ngược lại với sự thuận tiện trong sử dụng thiết bị. Do vậy, chúng ta cần tìm ra sự cân bằng phù hợp nhất để bảo vệ những thông tin cá nhân, tránh được những sự xâm phạm trái phép từ mặt trái của công nghệ.

Bảo mật tốt thì thiếu tự do, "vọc" thoải mái thì kém an toàn. Đâu là nền tảng di động phù hợp nhất với bạn? Viện nghiên cứu Neohapsis Labs (Chicago) đã nghiên cứu các vấn đề về bảo mật nói chung và đưa ra đánh giá về những nền tảng phổ biến nhất hiện nay là iOS, Android, Blackberry và một vài nền tảng đang rất có tiềm năng khác như Windows Phone, Meego, WebOS, Bada. Android HĐH Android của Google hiện tại là nền tảng di động phổ biến nhất trên máy tính bảng và smartphone với lượng lớn các phiên bản tùy chỉnh do các hãng sản xuất cung cấp. Tương tác "nuột" với rất nhiều dịch vụ của Google, Android đang nhanh chóng phát triển với phiên bản mới nhất là Ice Cream Sandwich, hỗ trợ nhiều tính năng mới. Tuy nhiên, bảo mật lại là một vấn đề mà Android sẽ phải đi một chặng đường dài để có thể kiểm soát được. Sự chậm trễ trong việc đưa ra các bản vá lỗi bảo mật này luôn gây ra nhiều rắc rối bởi mỗi nhà mạng, mỗi hãng sản xuất, mỗi mẫu sản phẩm lại đòi hỏi một bản vá khác nhau. Kết quả là, rất nhiều thiết bị buộc phải sử dụng phiên bản cũ và không an toàn của HĐH này. Các ứng dụng được tải về từ Android Market đa phần là ứng dụng miễn phí. Chúng thường được các nhà phát triển đưa lên và chia sẻ rộng rãi mà không được kiểm định trước. Vô hình trung điều này đã mở cửa cho các ứng dụng "rác" có thể tồn tại trong thời gian dài, rất lâu trước khi Google phát hiện ra và gỡ bỏ. Trong khi đó, các kho ứng dụng Amazon Appstore lại hứa hẹn sẽ đem đến khả năng chặn ứng dụng rác tốt hơn, mặc dù người dùng vẫn phàn nàn nhiều rằng kho ứng dụng này được cập nhật quá chậm chạp. Do áp dụng mô hình ứng dụng linh hoạt, các ứng dụng của Android có thể làm được nhiều điều mà ứng dụng trên các nền tảng khác không thể thực hiện được. Khi cài đặt, người dùng được thông báo những gì ứng dụng được quyền thực hiện, và có thể chọn cài hay không. Một khi đã cài, các ứng dụng hãng thứ 3 (nếu được cho phép khi cài đặt) có thể đọc và nhận tin nhắn, gọi điện và nhận cuộc gọi, truy cập Internet hay bật/tắt micro, camera. Chính sự linh hoạt của Android khiến cho nền tảng này trở thành sự lựa chọn của rất nhiều người dùng khác nhau. Tuy nhiên, Android đòi hỏi người dùng phải có những kiến thức nhất định để tự bảo mật cho thiết bị của họ tốt hơn. Rõ ràng là, nếu bạn đòi hỏi an toàn, thì Android không phải dành cho những người ngoại đạo. iOS (iPhone/iPad/iPod Touch) Đứng ở vị trí thứ 2 về thị phần của các thiết bị di động, nhưng dường như iOS lại có nhiều sản phẩm được người dùng "sùng bái" và chạy theo nhiều nhất, mà đôi khi họ không cần quan tâm đến việc nền tảng này thực sự có thể làm được gì. Trên thực tế, iOS là nền tảng được kiểm soát chặt chẽ hơn Android với các tính năng được thiết kế để mang đến các trải nghiệm nhất quán, linh hoạt và có thể kiểm soát được. Cộng với những thiết kế độc đáo của Apple, iOS tạo nên một sự thỏa mãn lớn cho người dùng trong phạm vi những gì Apple thiết kế sẵn cho người dùng. Nhưng khi cần vượt ra ngoài khuôn khổ đó, nó không phù hợp. Do sự kiểm soát chặt chẽ của Apple, người dùng không thể vá các lỗ hổng cho đến khi Apple tung ra bản cập nhật mới mà đôi khi phải mất nhiều tháng, và trong nhiều trường hợp, các thiết bị cũ không tương thích với bản cập nhật và không bao giờ được vá lỗi. Apple có khả năng kiểm soát tốt các ứng dụng trên App Store. Rất nhiều ứng dụng bị từ chối cho phép cài đặt mà không rõ lí do (trường hợp phổ biến nhất là ứng dụng Google Voice vào năm 2009). Tuy nhiên, dù sự tương thích thiết bị và nền tảng của Apple rất chặt, nhưng người dùng vẫn có thể tự gỡ bỏ khóa bảo mật phần mềmtrên các thiết bị của Apple (jailbreak). Jailbreak cho phép người dùng có thể thêm vào các tính năng mới cho thiết bị, vá những lỗi mà Apple chưa xử lí, hay cài đặt các ứng dụng không được hỗ trợ ở nền tảng cũ. Nhưng jailbreak cũng làm hạn chế khả năng bảo mật của thiết bị iOS. Như vậy, iOS sẽ là lựa chọn an toàn giữa Android và BlackBerry; dù tất nhiên sẽ buộc phải hi sinh sự linh hoạt của Android mà những người dùng nhiều kinh nghiệm hơn sẽ không mong muốn.

iOS an toàn hơn Có hai lý do để đi đến kết luận iOS có độ bảo mật và an toàn tốt hơn tất cả các hệ điều hành khác hiện nay, bao gồm cả Android. Thứ nhất và quan trọng nhất, các nhân viên của Apple đều tự tay kiểm tra và xác nhận từng ứng dụng được đưa lên iOS App Store trước khi chuyển chúng đến tay người dùng. Thứ hai, Apple đưa ra những những hạn chế vô cùng nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn những ứng dụng có khả năng thâm nhập trực tiếp vào hệ điều hành, điều đó giúp ngăn chặn tất cả những virus hay phần mềm độc hại có thể nhiễm vào hệ điều hành. Apple cũng giúp người dùng có thể kiểm tra xem thiết bị của họ ở đâu trong trường hợp bị kẻ gian đánh cắp, đồng thời kẻ gian cũng không thể tắt hệ thống GPS tracker giúp định vị vị trí máy nếu không có mật khẩu của bạn.

Nhìn chung, cuộc chiến giữa iOS và Android sẽ gần như không bao giờ có hồi kết. Điều quan trọng khi lựa chọn điện thoại, bạn cần phải tìm hiểu rõ nhu cầu của riêng mình. Để làm được điều đó, hãy đặt cho mình những câu hỏi như: Liệu bạn có muốn một chiếc điện thoại chỉ để phục vụ công việc hay không? Bạn có quan tâm đến vấn đề bảo mật di động hay không? Nếu câu trả lời là có, hãy chọn iPhone. Ngược lại, nếu bạn thích một chiếc điện thoại giá rẻ, để chơi game, lướt web hoặc trải nghiệm công nghệ mới nhất, lựa chọn Android là quyết định đúng đắn nhất.

Các lỗ hổng của iOS ít nghiêm trọng hơn Cho đến nay, các nhà nghiên cứu bảo mật đã phát hiện khoảng 200 lỗ hổng trong các phiên bản khác nhau của hệ điều hành iOS. Nhưng hầu hết những mối nguy hại do các lỗ hổng này gây ra nằm ở mức độ thấp. Còn Google mới chỉ tiến hành vá có 4 trong số 18 lỗ hổng được phát hiện trong phiên bản Android 2.3, còn các lỗ hổng thuộc về các phiên bản ra mắt trước đó vẫn chưa được vá. Theo Symantec, các chương trình như Android.Rootcager mới tung ra gần đây (còn được gọi là Android.DroidDream) và Android.Bgserv đều có thể lợi dụng các lỗ hổng này để chiếm quyền diều khiển thiết bị ở cấp cao nhất. Symantec cũng cảnh báo những người sử dụng điện thoại thông minh đã jailbreak (bẻ khóa), rằng chúng cũng dễ bị xâm nhập như các máy tính truyền thống. Symantec kết luận iOS cung cấp việc kiểm soát truy cập tốt hơn, nguồn gốc và mã hóa ứng dụng rõ ràng. Android cung cấp các ứng dụng độc lập tốt hơn. Còn việc cấp phép dựa trên kiểm soát truy cập là như nhau. Apple bảo vệ thiết bị tốt hơn khi chống lại các cuộc tấn công của phần mềm độc hại, tấn công dịch vụ, ăn cắp và làm tổn hại dữ liệu. Cả hai hệ điều hành đều miễn nhiễm với tấn công từ web, nhưng cũng đều chưa trang bị bất kỳ một công nghệ nào để chống lại phishing hay spam. Wood nói rằng vấn đề bảo mật trên điện thoại thông minh là một thách thức nghiêm túc cho các nhà cung cấp dịch vụ bảo mật. Các cuộc tấn công quy mô lớn có thể sẽ được tiến hành và gây hậu quả nghiêm trọng khi mà điện thoại thông minh ngày càng trở nên phổ biến.