Những đối tượng nào thì không nên dùng nhân sâm?

Nhân sâm được biết như một liều thuốc quý từ thiên nhiên và có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể dùng được nhân sâm. Kết hợp kinh nghiệm y học cổ truyền và y học hiện đại, các bác sỹ Đông y Trung Quốc lưu ý rằng có 7 dạng người không nên dùng nhân sâm: [b]1. Người khỏe mạnh[/b] Người có sức khỏe tốt, cơ thể khỏe mạnh nên lấy chế độ ăn uống và rèn luyện thân thể hợp lý làm phương thuốc tăng cường thể lực. Nếu dùng nhân sâm với liều lượng lớn không những không có ích lợi cho sức khỏe, gây lãng phí mà gây tác động xấu đến quá trình trao đổi chất của cơ thể, thậm chí còn là nguyên nhân gây bệnh, với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ hoặc thanh niên, ở lứa tuổi này khí huyết dồi dào lại càng không nên lạm dụng dùng nhân sâm. [b]2. Người lưỡi có sắc tím, tối màu[/b] Đông y cho rằng, lưỡi có sắc tím, tối màu là biểu hiện của chứng khí huyết trệ, nếu uống nhân sâm sẽ làm khí huyết càng ứ trệ thêm, dễ làm phát sinh triệu chứng như đau mỏi cơ thể, bồn chồn lo lắng, nóng gan bàn chân, bàn tay. [b]3. Người có sắc mặt hồng hào[/b] Các biểu hiện lâm sàng cho thấy người có sắc mặt hồng hào thường có cảm xúc hưng phấn, huyết áp thường cao hơn bình thường, khi dùng nhân sâm sẽ làm tăng huyết áp, xuất hiện triệu chứng chóng mặt, nhức đầu mất ngủ. [b]4. Người có rêu lưỡi màu vàng và dày[/b] Người bình thường rêu lưỡi thường trắng, mỏng, ẩm ướt, rêu lưỡi vàng là biểu hiện của chứng viêm ở đường tiêu hóa, tiêu hóa kém. Người có triệu chứng này nếu dùng nhân sâm sẽ gây kém ăn, bụng căng trướng, táo bón. [b]5. Người có phần bụng to béo, thừa mỡ[/b] Những người này khi dùng nhân sâm, sẽ tạo lên cảm giác thèm ăn, trọng lượng cơ thể tăng nhanh, thân thể có cảm giác nặng nề, phản xạ chậm, có cảm giác đầu nặng, chân tay nhẹ bỗng. [b]6. Người đang bị sốt nóng[/b] Trước hết cần xác định rõ nguyên nhân gây sốt, không nên vì cảm thấy cơ thể mệt mỏi mà vội vã tẩm bổ, với người bị sốt nóng do cảm cúm, bị viêm nhiễm nếu dùng nhân sâm bồi bổ thì không khác gì lửa cháy đổ thêm dầu, bệnh tình sẽ càng nặng thêm. [b]7. Người bị đau tức ngực, trướng bụng[/b] Những người bệnh có triệu chứng này khi dùng nhân sâm cảm giác tức ngực, trướng bụng sẽ càng nặng. Với người đang bị lên nhọt, đau họng sau khi dùng nhân sâm sẽ khiến chứng viêm càng nặng, nếu không được chữa trị kịp thời hậu quả thường nghiêm trọng. Ngoài ra thì nhân sâm cũng có những tác dụng phụ rất đáng chú ý mà 10 đối tượng sau cần kiêng dùng nhân sâm: [b]1. Người bị thương phong cảm mạo, phát sốt:[/b] Khi bị cảm mạo, bất kể là do cảm nhiễm virus hay nhiễm vi khuẩn gây nên, đều có biểu trưng ngoại cảm. Trị liệu lấy sơ phong tán hàn hoặc thanh nhiệt giải biểu, để trừ bỏ ngoại tà. Nhân sâm bổ khí, có thể làm cho ngoại tà trệ lưu trong cơ thể không thể phát tiết ra ngoài được, ảnh hưởng đến hiệu quả trị liệu, kéo dài bệnh tình. Cho nên người cần phải uống dài ngày nhân sâm thì trong thời gian bị cảm mạo cần phải tạm thời ngừng không uống. [b]2. Những người bị bệnh gan mật cấp tính:[/b] Viêm gan truyền nhiễm cấp tính, viêm túi mật cấp tính, bệnh sỏi mật, xuất hiện đau sườn, đau bụng, hoàng đản, phát sốt, thì đó đều là gan mật bị thấp nhiệt tăng chứa làm trở ngại, vì thế khí không lưu thông thanh thoát được. Trị liệu là lấy thanh lợi thấp nhiệt, lí khí đạo trệ làm chính. Nếu uống nhân sâm thì sẽ lại trợ thấp sinh nhiệt, làm cho khí trệ uất kết, làm cho chứng bệnh nặng thêm. [b]3. Những người viêm dạ dày và ruột cấp tính, bị nôn mửa, đau bụng, đi ngoài:[/b] Bệnh này thuộc thấp nhiệt tích trệ. Trị liệu cần tiêu thực đạo trệ, hòa vị thanh trường, không nên ăn bồi bổ, càng không nên dùng nhân sâm lúc này, nếu không, dạ dày và ruột càng bị lấp nhét thêm làm cho bệnh tình nặng lên chứ không ích bổ gì. [b]4. Những người bị viêm loét hốc dạ dày cấp tính và xuất huyết:[/b] Đau dạ dày là chứng viêm loét ở bộ phận dạ dày, dịch vị ra quá nhiều, dạ dày bị co giật gây nên. Trung y gọi là do khí trệ vị hỏa mà sinh ra đau, huyết nhiệt chạy lung tung mà sinh ra xuất huyết. Chữa trị cần phải lí khí hòa vị, lương huyết chí huyết. Thế mà nhân sâm thì lại bổ khí, làm cho khí càng thịnh lên, huyết càng hưng vượng, thì như vậy rất khó làm giảm và làm hết đau. [b]5. Những bị giãn phế quản, bị lao, ho ra máu:[/b] Khi bị cảm nhiễm giãn phế quản, bị lao v.v... thường có ho ra máu, trong đờm có máu, bị ho, có người sốt nhẹ, xuất huyết, biện chứng trong Trung y là âm hư hỏa vượng, phế âm suy nhược. Trị liệu cần phải tư âm giáng hỏa, lương huyết chỉ huyết. Vậy mà nhân sâm có thể làm thương âm động hỏa, càng làm hiện tượng nôn ra máu trở nên nặng thêm. [b]6. Những người cao huyết áp:[/b] Đầu váng mắt mờ, mắt đỏ tai ù, nôn nóng hấp tấp, cuống cuồng, dễ nổi nóng, mạch huyền, đó là can dương lên cao, can hỏa viêm tấy lên. Trị liệu cần phải bình can tiền dương, thanh tiết can hỏa. Nhân sâm thì có cả 2 tác dụng đối với huyết áp: Liều lượng nhỏ sẽ làm tăng huyết áp, liều lượng lớn thì làm hạ huyết áp. Nhưng nói về mặt lâm sàng, nhân sâm có thể làm nặng thêm triệu chứng can dương can hỏa, hơn nữa liều thuốc rất khó nắm vững được, cho nên người cao huyết áp nói chung không nên uống. [b]7. Những thanh niên hay bị di tinh, bị xuất tinh sớm:[/b] Phần lớn là do gan thận tương hỏa vượng thịnh, âm hư là nhiều, thủy không dưỡng hỏa. Nhân sâm có tác dụng như sex hormon, thúc đẩy kích thích tố tình dục có tác dụng nâng cao cơ năng sinh dục, những thanh niên bị di tinh và sớm xuất tinh, thường rất nhạy cảm và bị kích thích mạnh về tình dục, uống nhân sâm sẽ làm nặng thêm tình trạng di tinh và xuất tinh quá sớm. [b]8. Những người có bệnh về hệ thống miễn dịch:[/b] Các bệnh tự thân miễn dịch như ban đỏ, mụn nhọt, viêm khớp loại phong thấp, bệnh da cứng, phần nhiều thanh niên hay mắc, trong đó nữ thanh niên bị mắc nhiều hơn, thấy nhiều ở những người bị âm hư hỏa vượng, bị ức chế miễn dịch của tế bào và miễn dịch của các chất lỏng trong cơ thể lên cao. Nhân sâm có thể tăng cường miễn dịch, làm cho kháng thể tăng lên nhiều, do đó kích thích kháng hạch kháng thể hoạt động, như vậy không thích hợp với những bệnh nói trên, vì thế những người bị bệnh đó không nên dùng. [b]9. Phụ nữ ở thời kỳ mang thai:[/b] Trong trường hợp bình thường, những người mang thai không cần phải uống thuốc gì cả. Nếu uống nhân sâm vào, thành phần của nhân sâm sẽ có thể thông qua tuần hoàn huyết dịch được thai nhi hấp thu một phần, làm tăng thêm thai hỏa, rất bất lợi cho thai nhi và có thể dẫn tới tình trạng khó sinh. [b]10. Những trẻ nhỏ dưới 14 tuổi:[/b] Cơ thể thuần dương (khí dương còn non và giữ vai trò chủ yếu trong hoạt động sinh lý của trẻ trong thời kỳ sinh trưởng), âm thường không đủ, dương thì dư thừa, không nên sử dụng nhân sâm để làm bổ dương khí của chúng. Nhân sâm có thể thúc đẩy sự phát dục của tuyến sinh dục phát triển, đó là điều rất nên tránh đối với trẻ nhỏ để tránh cho tuyến sinh dục sớm thành thục. Những trẻ sơ sinh, trẻ dưới 1 năm, lại càng cần kỵ uống nhân sâm, ngay kể cả thanh niên cũng không nên uống nó làm gì nếu không có chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ Trung y.