Không khí, nhiên liệu và hệ thống đánh lửa là 3 yếu tố cơ bản để động cơ xăng hoạt động bình thường. Động cơ không khởi động hoặc yếu có thể do bộ lọc không khí bị bẩn, nhiên liệu không đủ áp suất hoặc bu-gi không đánh lửa.
Dù công nghệ xe hơi đã phát triển hơn rất nhiều nhưng động cơ xăng vẫn cần 3 thành phần chính. Sự cháy của động cơ đốt trong không khác so với sự cháy thông thường, như khi bạn đốt một cây đuốc. Nhiên liệu là xăng, bu-gi đóng vai trò đánh lửa và không khí để cung cấp oxy. Mọi chuyện có vẻ đơn giản nhưng với kỹ thuật hiện đại, từng yếu tố được điều khiển thông qua máy tính nên chúng trở nên phức tạp hơn.
[blue]Bộ phận cấp khí[/blue]
Yếu tố đầu tiên mà chúng tôi đề cập tới là hệ thống cung cấp khí. Trên tất cả các loại động cơ, dòng không không khí đi vào từ cổ hút, sau đó đi qua bầu lọc để loại bụi bẩn, qua chế hòa khí (hay đĩa bướm ga), tới bộ góp khí nạp và theo van nạp vào buồng đốt. Để động cơ hoạt động ổn định, dòng không khí không bị tắc và các van mở - đóng đúng thời điểm để không khí bị nén - xả một cách hợp lý. Trong những vấn về không khí, hỏng hóc phổ biến nằm ở bộ lọc và van.
Bộ lọc là nơi hứng bụi từ môi trường xung quanh nên nhanh bẩn. Một động cơ bình thường hút khoảng 10.000 lít không khí để đốt 1 lít nhiên liệu lỏng, vì vậy, một lượng lớn các hạt bụi, cát có kích thước lớn hơn một phần một triệu mét (micron mét) bị bộ lọc giữ lại. Nếu không bảo dưỡng thường xuyên, bề mặt của nó thường có những vùng đen, làm giảm diện tích hữu ích khiến lượng không khí vào ít và khó hơn. Bạn có thể thay bộ lọc mới hoặc súc bộ lọc để loại các chất bẩn.
Bên cạnh đó, những chiếc van có vai trò đặc biệt quan trọng bởi nếu chúng bị hở, hòa khí nhiên liệu - không khí sẽ không thể nén được. Thông thường, van bị mòn hoặc nhiên liệu không cháy hết hóa cốm trên thành van là hai nguyên nhân chính. Van bị hở là nỗi sợ của người đi xe bởi nó gây ra nhiều vấn đề như xe hao dầu, máy yếu, động cơ mòn nhanh khiến công sửa chữa và chi phí tăng lên.
Một khả năng khác cũng cần kiểm tra là hệ thống xả. Nếu không có khí xả thì khí nạp cũng không thể vào được. Có nhiều cách kiểm tra dòng không khí nhưng cách phổ biến nhất là thử nghiệm sức nén. Có thể thợ sửa chữa sẽ đo độ chân không của bộ góp khí nạp hoặc áp suất khí xả nhưng phương pháp đơn giản nhất là đặt tay lên ống pô khi một người khác quay máy. Nếu có dòng khí tác động vào tay, nghĩa là hệ thống chưa hỏng nặng hoặc vẫn bình thường.
[blue]Vấn đề nhiên liệu
[/blue]
Những vấn đề do nhiên liệu gây ra thường rất phức tạp, đặc biệt khi động cơ không hoạt động trong một thời gian dài. Khi xăng bay hơi, nó để lại những chất nhựa có phân tử nặng làm tắc chế hòa khí hay đầu kim phun. Vì vậy, bạn nên đổ xăng mới trước khi khởi động một chiếc xe lâu ngày không sử dụng. Có thể dùng dòng khí áp suất cao cuốn những chất bẩn trên, nhưng thỉnh thoảng, bạn nên tháo các đường dẫn nhiên liệu ra để rửa. Trong trường hợp đầu kim phun bị bẩn, chúng có thể được làm sạch một phần khi động cơ hoạt động nhưng quá trình này mất vài phút. Để yên tâm hơn, có thể sử dùng chất phụ gia làm sạch chế hòa khí hoặc kim phun. Loại phụ gia này được pha vào xăng với liều lượng theo chỉ định và không nên lạm dụng nó trong một thời gian dài.
[blue]Hệ thống đánh lửa[/blue]
Nguyên nhân cuối cùng là hệ thống đánh lửa. Nếu nhiên liệu và không khí không phải là nguyên nhân khiến xe hoạt động bất thường thì lý do còn lại là bu-gi. Động cơ không hoạt động hoặc xe chạy yếu nằm trong số những hậu quả do bu-gi có vấn đề. Thông thường, bu-gi hoạt động tốt có điện thế ở khoảng 40.000-100.000 volt. Trên thực tế, rất dễ kiểm tra hệ thống này. Chỉ cần tháo bu-gi, để nó gần một miếng kim loại vào quay động cơ, nếu có tia lửa điện, nó vẫn hoạt động còn nếu không, bạn nên thay một chiếc khác. Những dấu hiệu về màu sắc, độ ướt hay bám muội trên bu-gi cũng cho bạn biết về tình trạng của động cơ. Ví dụ, nếu bu-gi ướt và đen của dầu cháy chứng tỏ động cơ bị rỉ dầu từ van hoặc từ séc-măng.
Có những hỏng hóc rất đơn giản nếu bạn nắm vững những vấn đề cơ bản. Kiến thức nền tảng không giúp khắc phục được sự cố nhưng cho bạn những phán đoán ban đầu để nhận ra tầm quan trọng của những hỏng hóc trên chiếc xe.